Hoe neuroplasticiteit je brein vernieuwt
We hebben lang gedacht dat intellect en intelligentie aangeboren waren. Dat het brein en hoe dit orgaan zich ontwikkelt al was vastgesteld bij de geboorte. Niets blijkt minder waar: de hersenen kunnen zich wel degelijk aanpassen tijdens je leven. Hier speelt neuroplasticiteit een rol in: we leggen je er graag meer over uit.
Hersenen veranderen door leren
Veel neurologisch onderzoek van de afgelopen tijd heeft aangetoond dat het brein zich gedurende de levensduur ontwikkelt en aanpast. Iedereen heeft bij de geboorte een ongeveer gelijk brein, maar gedurende het leven past het brein en zijn ontwikkeling zich aan op basis van de levensloop en de -ervaringen. Deze ontwikkeling noemen we neuroplasticiteit.
De hersenen worden beïnvloed door onze zintuiglijke waarnemingen, handelingen en zelfs onze gedachten en verbeeldingen. Het aanpassen gebeurt echter niet meteen: hier gaat een lang proces aan vooraf.
Volgens psychiater en auteur Dr. Norman Doidge is de constatering dat ons brein ‘plastisch’ en aan verandering onderhevig is dé ontdekking van ruim vierhonderd jaar neurologisch onderzoek.
Hoe werkt neuroplasticiteit?
De hersenen hebben het vermogen om nieuwe verbindingen tussen neuronen (hersencellen) aan te maken. Hierdoor kan het brein zich reorganiseren. Iedere dag sterven miljoenen neuronen af, dus de hersenen moeten zich constant vernieuwen met nieuwe cellen. Neuroplasticiteit is daarom een continu proces in je brein.
Externe factoren, zoals hoe je leeft, hebben invloed op de mate en intensiteit van neuroplasticiteit. Zo maakt een kind dat naar school gaat en veel nieuwe dingen leert een heleboel nieuwe cellen aan in hersengebieden voor taal- en rekenvaardigheid.
Neuroplasticiteit en ouder worden
Uit onderzoek is gebleken dat ook bij oudere mensen (in de leeftijdscategorie 50+) steeds weer nieuwe neuronen worden aangemaakt. Het is dus niet zo dat dit proces stopt met het ouder worden. Ook senioren maken nog frequent nieuwe hersencellen aan. Neuroplasticiteit is hier de oorzaak van.
Het brein zit bij ouderen wel wat anders in elkaar dan bij jongere mensen, omdat de hersenen zich al meerdere malen hebben aangepast. Verder gebruiken senioren hun brein net wat anders. Dat is gemakkelijk te verklaren: ouderen maken nieuwe neuronen aan, maar wel in mindere mate dan jongeren.
Inzicht in werking hersenen
De hersenen slijten als je ouder wordt. Gelukkig kun je dit grotendeels compenseren. Neuroplasticiteit is hier verantwoordelijk voor. Het zorgt ervoor dat bepaalde hersengebieden die beschadigd of verouderd zijn, worden overgenomen door andere gebieden. Mede daarom gebruiken oudere mensen vaak meerdere gebieden voor één bepaalde actie, terwijl jongeren dezelfde acties met één hersengebied kunnen oplossen.
Dit gegeven is voor neurologen en psychologen niet alleen zeer relevant als het gaat om het ouder-wordende brein. Het geeft ook inzicht in nieuwe behandelmethoden voor mensen met problemen of ziekten aan de hersenen, op iedere leeftijd. Je kunt hierbij denken aan ADHD, epilepsie en beroerte. Ook gedrags- en leerproblemen kunnen beter in kaart gebracht worden.
Neuroplasticiteit stimuleren
Om neuroplasticiteit te stimuleren, is het zeer verstandig om je brein actief te houden. Een goede manier is om je hersenen dagelijks op de proef te stellen door allerlei breinoefeningen en spelletjes te spelen die je brein scherp houden.
Wetenschappers hebben geconcludeerd dat neuroplasticiteit het brein gezond en vitaal kan houden door middel van actieve mentale training. De uitgangspunten van deze theorie gebruiken we bij psychologie praktijk BrainNetwork in onze Neurofeedback behandelingen. Lees hier meer over onze werkwijze.
–
Bron: Gezondheidsnet
Lees meer in onze Psychologie Blog over Neurofeedback