Stress en eten

Invloed van stress op je eetgedrag

Herkenbaar: de neiging om meer te snoepen en ‘slechte’ dingen te eten wanneer je meer stress hebt? Er is een biologische reden waarom we dit doen. Hoe werkt dit precies en wat kun je eraan doen?

Stress en eten

Waarom eet je sneller slecht bij stress?

Een verstoring van het stresshormoon cortisol is de boosdoener van de neiging om meer of slechter te eten. Wat is cortisol? Dit stresshormoon is belangrijk voor je energie en gezondheid. Normale hormoonlevels zijn essentieel voor de regulering van een stabiel energieniveau gedurende de dag. Cortisol reguleert de prestaties van andere hormonen, zoals testosteron, oestrogeen en schildklierhormonen.

Daarmee vormt cortisol een soort controlesysteem voor de andere hormonen. Het brengt je bloeddruk omhoog als het omhoog moet gaan en het verhoogt je bloedsuikergehalte alleen als je dit nodig hebt. Ook moduleert het de werking van je immuunsysteem. Als je veel en langdurig stress ervaart, raakt het stresshormoon verstoord, wat er onder andere voor kan zorgen dat je ongezonder gaat eten.

Te hoge cortisolwaarde zorgt voor problemen

Bij chronische stress raakt het stresshormoon cortisol uit balans. Als het uit balans is, heeft dit gevolgen voor je hele fysiologische systeem. Het cortisolniveau is in een normale en gezonde toestand in de ochtend hoog en neemt gedurende de dag af. Maar bij langdurige stress blijft het lichaam de hele dag door cortisol produceren.

Doordat de hoeveelheid cortisol niet afneemt, heeft dit allereerst gevolgen voor de slaap. Je kunt moeilijk in slaap komen en komt niet tot rust. Overdag heb je de neiging om het verlies aan energie, dat ontstaat door slaapgebrek en stress, te compenseren met meer of ongezond eten.

Cortisol verhoogt namelijk het hongergevoel en versterkt de motivatie om te eten. Daarbij voel je je als eerste reactie beter, want eten zorgt voor een verhoging van je bloedsuikerspiegel en dit stimuleert weer de productie van dopamine.

Stress

Suikerbehoefte door verstoorde balans dopamine

Dopamine is een stof die je een gevoel van beloning geeft. Het beloningscentrum in je hersenen wordt geactiveerd als je eet, waardoor je steeds meer behoefte hebt aan suikers. Door chronische stress is ook je dopaminebalans verstoord geraakt, waardoor je je in de basis niet zo prettig voelt. Door suikerinname stijgt je dopamineniveau en voel je je beter.

Dopamine heeft opzichzelfstaand ook weer een functie in het balans houden van een andere stof: serotonine. Serotonine is een stimulerende signaalstof (neurotransmitter) die betrokken is bij verschillende alledaagse functies, zoals bijvoorbeeld slaap en emotie.

Serotonine is ook een stof die zorgt voor een verzadigd gevoel. Een tekort kan leiden tot overeten. De werkingen van de verschillende stoffen in je lichaam houden elkaar dus in stand, en de neiging tot eten blijft. Met de toepassing van Biofeedback krijg je meer controle over je lichaam en je hersenen, die samen één groot netwerk vormen.

Hulp bij ongezond eetgedrag en stress

Het feit dat we bij stress de neiging hebben om te snoepen en slechte dingen te eten, is dus niet zo gek en fysiologisch gezien verklaarbaar. Dat betekent echter niet dat het verstandig is om hieraan toe te blijven geven. Overeten en ongezond eten zorgen voor een negatieve spiraal waarin ziektes, overgewicht, spijsverteringsproblemen en een negatief zelfbeeld op de loer liggen.

Om dit voor te zijn, is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en om te zorgen dat je in balans bent. Bij psychologie praktijk BrainNetwork helpen we je hier graag bij. We bieden professionele hulp bij burn-outs en stress. Zo krijg jij je gezonde leven weer op de rails.

Lees meer in onze Psychologie Blog over Stressklachten