Concentratie problemen op school

 

Aandacht en concentratie zijn vaak belangrijke onderwerpen voor ouders. Tijdens oudergesprekken op school krijg je het steeds weer te horen. ‘We zien dat uw kind zich slecht kan concentreren.’ ‘Uw kind laat zich veel afleiden door de omgeving en/of dwaalt af met de gedachten.’ ‘Uw kind krijgt de taken niet af.’ ‘Uw kind werkt slordig.’ ‘Het zit er wel in, maar het komt er niet uit.’

Wat moet je hier nu mee? Niets doen is niet echt een optie, want het beïnvloedt de schoolprestaties en in sommige gevallen beïnvloedt het ook het zelfvertrouwen van het kind. Wat kun je nu doen? Lees verder over aandacht en concentratie problemen en wat de mogelijkheden zijn.

 

Concentratie, wat is dat precies?

 

Laten we eerst even stil staan bij wat er nu wordt bedoeld als we het over aandacht en concentratie problemen hebben. Ten eerste, wat is concentratie? Concentratie is het vermogen om je aandacht ergens op te richten. Aandacht is een belangrijke functie bij het uitvoeren van handelingen. Door het focussen en vasthouden van aandacht verwerken we informatie uit de omgeving.

Er zijn drie vormen van aandacht:

• Gerichte aandacht: je laat je niet afleiden door prikkels uit de omgeving.
• Volgehouden aandacht: je kunt de aandacht voor langere tijd vasthouden.
• Verdeelde aandacht: je kunt de aandacht verdelen tussen meerdere taken of inkomende informatie.

 

Op school speelt concentratie een grote rol. Een kind krijgt veel informatie die het moet verwerken, het moet doelgericht werken en afleidende gedachten en omgevingsprikkels weerstaan. Een lange tijd inspannen voor een taak is moeilijk.

Afhankelijk van de leeftijd ontwikkelt zich het vermogen om zich steeds beter en langer te concentreren. Voor jonge kinderen is dit erg moeilijk. De duur dat ze met hun aandacht erbij kunnen blijven is kort en het werktempo is laag. Oudere kinderen zijn vaak beter in staat om zowel interne als externe prikkels in bepaalde situaties te onderdrukken. De volgehouden aandacht ontwikkelt zich ook steeds verder. Naarmate kinderen ouder worden, werken ze sneller en nauwkeuriger op cognitieve taken.

 

Er zijn verschillende soorten aandachtsproblemen

 

• Problemen in de selectieve aandacht (het richten op taakrelevante stimuli en het negeren van irrelevante stimuli).
• Problemen in het vermogen om de aandacht vast te houden (aandachtsspanne).
• Problemen in het vermogen om de aandacht van het één op het ander te richten (switchen).

 

Elk kind heeft wel eens moeite om zich te concentreren. Volwassenen lukt het soms ook niet altijd. In bepaalde gevallen is er gewoon een motivatieprobleem. We hebben er niet zo veel zin in. Er is sprake van een aandacht- en concentratieprobleem, wanneer het structureel of voor langere tijd voorkomt. Er kunnen dan twee zaken aan ten grondslag liggen. Het kan te maken hebben met een tijdelijk ander probleem, bijvoorbeeld na een bijzondere gebeurtenis, ziekte, of door oververmoeidheid. Aandacht- en concentratieproblemen kunnen ook het gevolg zijn van een stoornis, zoals ADD of ADHD. De hersenen werken dan anders dan bij mensen die er geen last van hebben. Hierdoor is het lastiger om de aandacht te richten, vast te houden en/of te switchen. Het is lastig om niet afgeleid te raken door interne of externe prikkels.

 

Wat kun je als ouder doen?

 

Het is belangrijk om de oorzaak van de problemen te achterhalen. Is het vermoeidheid, zijn er motivatieproblemen, zijn er gebeurtenissen geweest die er invloed op hebben of is er toch een vermoeden van AD(H)D? Vraag een professional om met je mee te kijken. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak kun je stappen ondernemen.

 

Waar kun je aan denken als behandeling?

 

Is er sprake van ADD of ADHD, dan denken mensen bij behandeling al gauw aan medicatie. Dat kan zeker helpen, maar voor sommige mensen is dit geen optie. De reden kan zijn dat je tegen medicatie bent en geen stimulerende middelen aan je kind wil geven, medicatie kan vervelende bijwerkingen hebben, het slaat niet aan, of het kind voelt zich totaal niet meer zichzelf.

Neurofeedback is een behandelmethode die je dan kunt overwegen. Ook als er geen diagnose is, maar er  wel aandacht- en concentratieproblemen zijn, dan kan dit een methode zijn om klachten te verminderen. Neurofeedback is een behandelmethode op de hersenactiviteit. Bij AD(H)D zien we dat de hersenen anders werken en daarmee sluit de behandelmethode direct aan op de oorzaak van de klacht. Tijdens de behandeling worden de hersenen geleerd op een andere manier te werken. Dit wordt geleerd door middel van feedback die op de hersenactiviteit gegeven wordt. Door bepaalde hersenactiviteit te belonen past het zich aan. De behandelmethode bestaat al lang en wordt al jaren in Amerika toegepast. Er wordt steeds meer onderzoek naar gedaan en ook in Nederland wordt het steeds bekender en meer toegepast. Recent onderzoek laat zien dat het een effectieve en duurzame behandelmethode is voor ADHD.

7 december 2018 blog op Psycholoog.nl door Ilse Mennen