Auteur: webnexus

Wat is ACT Therapie en hoe kan het je helpen?

ACT Therapie staat voor acceptance and commitment therapy en wordt gezien als een vorm van gedragstherapie zoals CGT. De behandelmethode is in opkomst omdat het een effectieve en bewezen aanpak biedt die je kan helpen in het vergroten van je mentale veerkracht. De behandelmethode richt zich op het versterken van persoonlijke waarden en doelen, in plaats van enkel het verminderen van symptomen. ACT therapie benadrukt de kracht van het accepteren van gevoelens en klachten en de invloed die jezelf hebt op je emotionele welzijn door meer aandacht en tijd vrij te maken voor zaken die belangrijk voor je zijn. Zo hoef je niet meer te vechten tegen onvermijdelijke zaken, die je in de weg staan. Benieuwd hoe ACT therapie precies werkt en wat te voor jouw kan doen? Dat leggen we je graag uit in deze blog.

1. Verschil tussen ACT therapie & cognitieve gedragstherapie
2. ACT Therapie: verandering in denkpatronen en gedrag
3. Toegeven aan en accepteren van moeilijke omstandigheden
4. De toepassing van ACT in een behandeling door een psycholoog
5. Hoe kan ACT therapie jou helpen?

Verschil tussen ACT therapie & cognitieve gedragstherapie (CGT)

Acceptance and Commitment Therapy, afgekort ACT, wordt soms ook wel omschreven als een nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie (CGT). Het maakt onderdeel uit van de zogenoemde derde generatie van gedragstherapien. ACT is aan het eind van de twintigste eeuw ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Steven C. Hayes en bestaat uit 6 basis vaardigheden of methode, zie hieronder, die gecombineerd worden toegepast (act in actie). Verder in de blog gaan we hier nog dieper op in.

Acceptatie: Het accepteren, ervaren, van vervelende gedachten, situaties en gevoelens
Defusie: Afstand nemen van innerlijke ervaringen, gedachten zodat ze je minder raken
Hier & nu: Bewust aandacht hebben voor wat er hier en nu op dit moment gebeurd
Zelf als context: Leren omgaan met je innerlijke criticus
Waarden: Ontdekken wat daadwerkelijk belangrijk voor je is
Toegewijde actie: Over gaan tot actie om te handelen in lijn met je waarden

ACT verschilt daarmee van reguliere cognitieve gedragstherapie, aangezien de focus niet ligt op het veranderen van de inhoud van gevoelens en gedachten, maar gericht is op een andere omgang met de gevoelens en gedachten. Door ermee om te kunnen gaan en ze te accepteren, kan er afstand worden gecreëerd van gedachten die je geluk en je gewenste levensinrichting in de weg zitten. Je stopt ze niet weg, maar je verandert je relatie tot deze gevoelens en gedachten. Dit lukt door jezelf te leren accepteren, met al je bagage, twijfels, onzekerheden en angsten. Je kunt hierdoor beter omgaan met alledaagse dingen, en een waardevol leven leiden.

Een voorbeeld:

Stel dat je sterk het idee hebt dat je slecht bent in het spreken voor groepen. Of het nu tijdens een presentatie, een groepsdiner of een feestje is. Je innerlijke criticus treedt streng op, waardoor je het spreken voor groepen liever vermijdt. Ook als je weet dat je iets interessants te vertellen hebt. Hoe vaker je tegen jezelf zegt `ik kan dit niet goed’ of ‘Ik moet dit niet denken’, hoe moeilijker het wordt om de strenge stem weg te stoppen. Je kunt geen controle uitoefenen op deze negatieve gedachte over jezelf, die je vaak in de weg zit. Met ACT therapie leer je om anders met de gedachten en gevoelens om te gaan. Je hoeft de gedachte niet volledig weg te stoppen, wat erg moeilijk is bij de innerlijke criticus, maar je leert deze te accepteren. Misschien hoor je op de achtergrond nog altijd dat strenge stemmetje in je hoofd als je in een groep een verhaal vertelt, maar je laat je er niet meer door tegenhouden. Je durft je meer uiten, omdat je afstand hebt kunnen nemen van de invloed van de criticus die in je schuilt en bent er meer content mee dat het er is.

ACT Therapie: verandering in denkpatronen en gedrag

ACT biedt een manier om met onze gedachten en gevoelens om te gaan, in plaats van onze gedachten en gevoelens te willen veranderen. Je velt niet direct een oordeel en geeft niet meteen een interpretatie. Zo leer je om je niet langer vast te hoeven houden aan bepaalde patronen en obstakels, maar leer je om deze juist los te kunnen laten en je er anders toe te kunnen verhouden. Er komt ruimte voor inzicht en acceptatie. Het doel van ACT is dan ook: Het vergroten van je psychologische flexibiliteit, ofwel je persoonlijke veerkracht! Je ontwikkelt een vermogen om mee te buigen met obstakels, zodat je weer kunt investeren in de dingen die jij belangrijk vindt in het leven.

Hiermee is ACT niet zozeer gericht op het verminderen van klachten en problemen, maar juist op een verbetering van de kwaliteit van leven en de bewegingsvrijheid hieromheen. Het aannemen van de nieuwe houding kan er vervolgens voor zorgen dat de klachten verminderen. Verder helpt ACT om een waardevoller leven te kunnen leiden als klachten niet afnemen, zoals bij chronische lichamelijke aandoeningen.

Toegeven aan en accepteren van moeilijke omstandigheden met ACT therapie

Negatieve gebeurtenissen, gedachten en gevoelens zijn onvermijdelijk in het leven. Je kunt ertegen blijven vechten of ervan wegrennen, maar dit is in wezen zinloos. Het onderdrukken van gedachten en gevoelens lijkt in eerste instantie misschien te helpen, maar heeft in werkelijkheid een averechts effect, zeker op de langere termijn. De last en problemen nemen juist toe, en het vechten tegen onvermijdelijke zaken gaat ten koste van het nastreven van de doelen in je leven. Het accepteren ervan zorgt voor een waardevollere levensinvulling. Je kunt namelijk niet of maar moeizaam controle uitoefenen op ongewenste en terugkerende gevoelens en gedachten, terwijl je wel directe invloed kunt uitoefenen op je gedrag en de manier waarop je ermee omgaat. Op die manier zullen ze je minder belemmeren.

Met een ACT behandeling voorkom je dat je blijft vastlopen in moeilijke omstandigheden en persoonlijke obstakels. Je gaat terug naar je waarden, die daadwerkelijk belangrijk voor je zijn. Om hier te komen, moet je kunnen toegeven aan moeilijke gedachten en gevoelens om ze te kunnen accepteren.

Wanneer is ACT effectief? ACT therapie bij psychische of fysieke klachten

Bij Acceptance and Commitment Therapie draait het om de ontwikkeling van je persoonlijke veerkracht, om mee te kunnen buigen met obstakels en moeilijkheden. Dit maakt ACT een geschikte behandeling bij uiteenlopende situaties en klachten.

In wetenschappelijke onderzoeken is de inzet van ACT effectief bevonden bij verschillende psychische en fysieke klachten. Zo kan ACT een positieve rol spelen bij depressie, angstklachten en fobieën, stemmingsstoornissen, dwangstoornissen, psychotische stoornissen, epilepsie, chronische pijn en verslaving. Ook bij arbeidsgerelateerde problemen en levensfaseproblemen is ACT effectief gebleken. ACT is gericht op het toegeven aan en omgaan met klachten, waarbij deze niet worden vermeden, maar worden geaccepteerd.

ACT voor het versterken van je mentale veerkracht

Daarnaast kun je zonder psychische of fysieke klachten baat hebben bij een ACT behandeling, aangezien deze vorm van gedragstherapie helpt bij het vergroten van je algemene welzijn. Je kunt de therapie inzetten om de kwaliteit van leven te verhogen en de persoonlijke veerkracht te vergroten. Je leert namelijk om je leven op jouw manier in te richten.

We gedragen ons automatisch naar bepaalde gedachten en overtuigingen, ook wel fusie genoemd. Dit gaat om culturele en maatschappelijke overtuigingen, die we overnemen van bijvoorbeeld onze ouders. Denk aan: ‘Werk zo hard en veel als je kunt, om je eigen boontjes te kunnen doppen.’ Verder gedragen we ons naar persoonlijke gedachten, of beelden die anderen van ons hebben. Een voorbeeld: ‘Ik doe bijna nooit mee met vrijdagmiddagborrels, dus mijn collega’s denken vast dat ik saai ben en willen niet met me omgaan.’

Naar dergelijke ideeën gaan we ons gedragen, wat beperkend kan zijn. Soms weten we niet meer waar we zelf nu eigenlijk voor staan, en wat we belangrijk vinden. Met ACT leer je om los te breken van fusie, door hier op een andere manier mee om te gaan en met een nieuwe houding naar te kijken. Je kunt situaties en overtuigingen uit het verleden beter achter je laten, en je hoeft minder te piekeren. Je hoeft niet langer te leven naar de ideeën en wensen van anderen, maar je gaat leven naar de waarden die voor jou belangrijk zijn. Zo kun je op een prettigere, vrolijkere en speelsere manier in het leven staan.

De toepassing van ACT in een behandeling door een psycholoog

Hoe gaat een Acceptance and Commitment Therapie behandeling door een psycholoog precies in z’n werk? Zoals de naam al doet vermoeden, bestaat een ACT behandeling uit twee hoofdonderdelen: Acceptance (acceptatie) en Commitment (toegewijde actie). De methode wordt tegenwoordig veel ingezet als een op zichzelf staande behandeling maar ook als onderdeel van een breder behandeltraject. De 6 vaardigheden zoals eerdere beschreven worden daarbij actief toegepast:

Pijler 1: Acceptance

Acceptance draait om het leren omgaan met moeilijkheden en obstakels. Je doet vaardigheden op die belangrijk zijn om een knop om te kunnen zetten, zodat je minder snel vastloopt.

We kunnen de Acceptance-vaardigheden in de behandeling uiteenzetten in de volgende kernprocessen:

Acceptance – Omgaan met obstakels

– Acceptatie – Actief ruimte maken voor vervelende gevoelens, gedachten en gebeurtenissen, om te leren stoppen ertegen te vechten en ze te kunnen accepteren

– Cognitieve defusie – Afstand nemen van vervelende gevoelens, gedachten en overtuigingen, om er los van te komen en er minder invloed van te ervaren in je gedrag

– Zelf-als context – Leren om op een andere manier naar jezelf te kijken, door een flexibelere relatie tot jezelf en de problemen te creëren: jij bent niet je probleem

– Hier en nu – In contact komen met het hier en nu, door niet langer in je hoofd te zitten

Pijler 2: Commitment

Commitment draait in de ACT behandeling om investeren in jezelf. Je gaat ontdekken wat jij echt belangrijk vindt in het leven, om hier vervolgens in te kunnen investeren. Wat zijn de dingen die er volgens jou daadwerkelijk toe doen? Hier wordt uitgebreid bij stilgestaan.

We kunnen de Commitment-vaardigheden in de behandeling uiteenzetten in de volgende kernprocessen:

Commitment – Investeren in jezelf

– Waarden – Stilstaan bij en ontdekken wat je echt belangrijk vindt in je leven (denk aan gezondheid, persoonlijke ontwikkeling, vriendschappen, creativiteit, etc.)

– Toegewijde actie – Stappen ondernemen om je gedrag te veranderen in de richting van jouw waarden in het leven

De zes verschillende kernprocessen onder de pijlers Acceptance en Commitment staan met elkaar in verband. Door ze te leren toe te passen op jouw leven, lukt het je om je psychologische flexibiliteit en je veerkracht te vergroten. Je ontdekt dat je jezelf mag zijn, met al je onzekerheden en twijfels, en vanuit daar verder kunt groeien.

Hoe kan ACT therapie jou helpen?

Wil je graag een professionele ACT behandeling volgen? In onze psychologenpraktijk hebben we team van opgeleide ACT therapeuten die je kunnen helpen bij diverse psychische klachten. Neem gerust contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

Vragen over de behandeling?

Lees in onze onze Psychologie Blog meer interessante artikelen over verschillende behandelmethode en mentale gezondheid

Wat is EMDR en bij welke klachten is deze behandeling effectief?

Je hebt er misschien al eens van gehoord: EMDR. Dit is een type therapie voor mensen die last hebben en blijven houden van de gevolgen van een schokkende, stressvolle ervaring. Voorbeelden zijn geweldsincidenten, seksueel misbruik, brand of een ongeval. EMDR therapie helpt om beter om te kunnen gaan met de traumatische gebeurtenis. Hoe werkt EMDR precies en bij welke klachten is deze behandeling effectief? Lees ons artikel om er meer over te weten te komen.

1. De impact van stressvolle en traumatische gebeurtenissen
2. EMDR: schokkende ervaringen verwerken, emoties verminderen
3. Voor wie is EMDR therapie als behandeling geschikt?
4. Hoe werkt een EMDR behandeling?
5. De voordelen van EMDR therapie
6. Hoe vind je een opgeleide EMDR therapeut?

De impact van stressvolle en traumatische gebeurtenissen

Veel mensen maken wel eens een heftige gebeurtenis mee in hun leven. Schokkende, traumatische of stressvolle ervaringen gaan vaak gepaard met veel emotie. In veel gevallen kunnen we deze situaties een plaats geven of verwerken, vaak met hulp van familie en vrienden.

Maar het komt helaas ook voor dat een schokkende gebeurtenis een grote (en soms blijvende) impact heeft op je dagelijks functioneren. Psychische gevolgen van een traumatische gebeurtenis kunnen variëren van angst, depressie, hypervigilantie en flashbacks tot slaapstoornissen, problemen met concentratie, relatieproblemen, sociale isolatie, een slechte zelfbeeld en een gebrek aan emotionele controle. De gevolgen zijn vaak hevig en kunnen langdurig zijn. Als er sprake is van psychische gevolgen na een traumatische gebeurtenis is meestal professionele hulp nodig om te herstellen.

De herinnering aan de gebeurtenis en de daaraan gekoppelde emoties worden opgeslagen in je langetermijngeheugen in je hersenen, zowel in het fysieke als het mentale systeem. In de vorm van flashbacks of nachtmerries met angstige, levendige beelden kan de herinnering telkens terugkomen. De flashbacks vinden daarbij vaak plaats op onverwachte momenten. De hevige emoties komen weer naar voren en dit kan een grote impact hebben op je functioneren.

EMDR is een therapie waarbij de herinnering aan de traumatische gebeurtenis wordt behandeld. EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Met EMDR kan het mentale proces van verwerking worden versneld. De herinnering wordt verankerd in het langetermijngeheugen, waardoor de emoties en de betekenis van de gebeurtenis veranderen. Lees meer over EMDR op de website va de EMDR verenging.

EMDR: schokkende ervaringen verwerken, emoties verminderen

Het is belangrijk om de schokkende ervaring goed te verwerken en de bijbehorende emoties te verminderen. EMDR is gebaseerd op de theorie dat onverwerkte herinneringen die aan een traumatische gebeurtenis zijn verbonden, blijven bestaan in het onderbewuste, wat een negatieve invloed heeft op het vermogen van iemand om te functioneren. Door middel van EMDR probeert de therapeut deze negatieve herinneringen te verwerken, waardoor de persoon de gebeurtenis beter zal begrijpen, verwerken en accepteren. De therapie maakt gebruik van oogbewegingen, lichaamstherapie, visuele beelden en andere technieken om herinneringen opnieuw te beoordelen en te verwerken. Bij EMDR wordt ook vaak gebruik gemaakt van ademhalingstechnieken zoals hartcoherentie om stress te verminderen, waardoor je je meer op je gemak voelt tijdens de behandeling.

Door de effectieve inzet van EMDR therapie, kan de therapeut je helpen om klachten zoals prikkelbaarheid, over-alertheid en nachtmerries te verminderen. Angst en spanning nemen af, de hevige emoties kun je beter loslaten en je ervaart meer rust (balans) in je lichaam en brein.

Voor wie of welke klachten is EMDR therapie als behandeling geschikt?

EMDR wordt al langer effectief toegepast in de behandeling van PTSS (posttraumatische stressstoornis). In de behandeling van PTSS wordt EMDR in de richtlijnen als een van de eerste keuze behandelingen genoemd en vaak door zorgverzekeraars vergoed.

Vandaag de dag wordt EMDR therapie ook steeds breder toegepast bij andere psychische klachten. Zo kan EMDR hulp bieden voor mensen die lijdenaan, sociale fobie, depressies, en angst- en paniekklachten. Het is ook nuttig voor mensen die te maken hebben met chronische pijn, verslavingen, persoonlijkheidsstoornissen, stress en andere mentale gezondheidsproblemen. Ook bij deze psychische problemen is vaak sprake van een verband tussen de klacht en een gebeurtenis. Emotioneel beladen herinneringen kunnen bij deze klachten een grote rol spelen, waarbij EMDR als onderdeel van een behandeltraject kan helpen bij de verwerking van deze specifieke emoties.

Hoe werkt een EMDR behandeling?

Ben je benieuwd hoe een EMDR behandeling precies in z’n werk gaat? We lichten het hieronder toe.

EMDR is kort voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het gaat om een gestructureerde behandelingsmethode, waarbij je wordt gevraagd om aan de schokkende herinnering te denken, en de EMDR therapeut vervolgens een ‘afleidende’ stimulus toevoegt. Zoals de naam van de therapie doet vermoeden, gaat deze stimulus in op oogbewegingen. Het kan bijvoorbeeld gaan om de bewegende hand van de therapeut, die met de ogen moet worden gevolgd. Een andere stimulus is een bewegend lichtje, of een afleidend geluid dat via een koptelefoon wordt afgespeeld.

De EMDR therapeut stuurt je bij de start van de behandeling naar de stressvolle, traumatische gebeurtenis, waarbij er wordt gevraagd naar de gedachten, gevoelens en emoties die de gebeurtenis oproept. Je gaat hierbij terug naar het naarste moment om aan te denken. Deze herinnering wordt zo levendig mogelijk gemaakt tijdens de behandeling, om de associaties, beelden, gedachten en gevoelens die te maken hebben met de gebeurtenis op te halen. Bij het bekijken van het beeld van de schokkende gebeurtenis en de bijbehorende emoties, wordt de afleidende stimulus steeds kort toegevoegd. Hiertussen wordt rust genomen, waarbij de therapeut peilt welke gevoelens en gedachten er spelen.

Aan het begin van de behandeling zijn de emoties, gevoelens en gedachten zwaar en intens, maar de EMDR therapeut gaat net zo lang door met de stimuli totdat de herinnering neutraal aanvoelt. Er wordt een keten van associaties en gedachten opgeroepen, waar steeds weer een stimulus aan wordt toegevoegd. Op die manier kunnen de gevoelens en emoties die erbij opspelen afnemen en kan men los kan komen van de emotionele verbinding met de gebeurtenis: zo ziet het verwerkingsproces eruit bij EMDR. Het voelt bijvoorbeeld alsof de herinnering ver weg wordt gestopt, of ver in het verleden heeft plaatsgevonden.

Hoe kan dit verwerkingsproces nu precies gebeuren? Hoe het precies werkt in niet geheel duidelijk, daar wordt nog steeds onderzoek naar gedaan. Een van de theorieën is dat tijdens de EMDR behandeling de herinnering wordt opgehaald uit het langetermijngeheugen en actief wordt in het werkgeheugen. Doordat het werkgeheugen veel informatie tegelijkertijd moet verwerken, door te denken aan de herinnering én door te letten op de stimulus raakt het werkgeheugen overbelast. Er blijft minder werkgeheugen vrij voor het opslaan van de herinnering en de bijbehorende gevoelens. Hierdoor vervagen de hevige emoties die opspelen bij de herinnering: de ervaring rondom de herinnering wordt minder sterk.

De EMDR vereniging heeft een aantal video’s op YouTube geplaats over de ervaringen en werking van EMDR: https://www.youtube.com/watch?v=kSFb2FRP1xY

De voordelen van EMDR therapie

EMDR therapie is een effectieve behandeling die kan helpen bij trauma en psychische problemen. De behandeling is niet-invasief en het betreft meestal een relatief korte therapie. De methode is daarbij gebaseerd op de bewezen theorie dat herinneringen die emotioneel geladen zijn, kunnen worden verwerkt door herhaalde oefeningen waarbij de herinnering wordt herhaald. De therapie kan daarmee snel resultaten opleveren en het proces is vaak bevredigend voor de patiënt.

EMDR therapie wordt soms door cliënten als intens ervaren. De reden hiervoor is dat de nare herinnering op levendige wijze wordt opgehaald tijdens de behandeling. De methode werkt snel en is krachtig. Mensen merken vaak snel dat de spanning tijdens de sessie afneemt.

Na de EMDR behandeling is het minder heftig om aan de schokkende ervaring terug te denken. Het gevoel van bijvoorbeeld machteloosheid, onveiligheid of schuld nemen af, waardoor klachten in het dagelijks leven minder worden. EMDR therapie kan je helpen om de gebeurtenis te verwerken en achter je te kunnen laten, waarmee je de controle over je leven terugkrijgt.

Hoe vind je een opgeleide EMDR therapeut?

De kwaliteit van een EMDR behandeling is belangrijk. Om een goede EMDR-therapeut in Nederland te vinden, kun je het beste eerst de website van de Nederlandse Vereniging voor EMDR raadplegen. Op deze website staat een lijst met EMDR-therapeuten in Nederland, gesorteerd op postcode.

Als je een therapeut kiest, is het belangrijk dat deze de juiste kwalificaties, ervaring en kennis heeft om je goed helpen. Bespreek ook altijd je verwachtingen tijdens een kennismaking om zeker te zijn dat de therapeut bij je past.

Als psychologen praktijk BrainNetwork hebben we EMDR therapeuten in ons team en helpen we je graag. Wil je weten of EMDR iets voor jou kan betekenen in het verminderen van je klachten? Neem vrijblijvend contact op met ons team.

In onze Psychologie Blog vind je verder interessante artikelen ervaringen over onze behandelingen zoals EMDR

Wat is complex trauma?

Complex trauma verwijst naar langdurige en herhaalde traumatische ervaringen, meestal van interpersoonlijke aard, die plaatsvinden in de vroege stadia van…

Wat is EMDR en bij welke klachten is deze behandeling effectief?

Je hebt er misschien al eens van gehoord: EMDR. Dit is een type therapie voor mensen die last hebben en…

Wat te doen bij een paniekaanval

Iedereen is wel eens bang of angstig. Angst is een natuurlijke reactie of dreiging of gevaar, het maakt ons alert…

Wat is lichaamsgerichte therapie?

Lichaamsgerichte therapie vormen zijn de laatste jaren sterk in opkomst. Dit is ook wel te begrijpen, je lichaam en brein…

1 2 Volgende

Wat is Neurofeedback?

Als we het simpel proberen uit te leggen: Neurofeedback is een training voor je brein. Verschillende delen van je brein communiceren continu met elkaar. Neurofeedback kan je helpen om deze communicatie, de netwerken in je brein, te versterken en verder te ontwikkelen. Dit kan positief effect hebben op bijvoorbeeld het verminderen van klachten bij slaapproblemen of het verbeteren van aandacht bij ADD en ADHD. Hoe dit precies werkt en hoe dit als behandeling ingezet kan worden, leggen we je graag uit in deze blog.

1. Ontstaan en geschiedenis van Neurofeedback
2. Werking van Neurofeedback: Lerend vermogen van je brein
3. Verschillende vormen van Neurofeedback
4. Effectiviteit van Neurofeedback bij verschillende klachten
5. Neurofeedback, kosten en duur van een behandeltraject

Het ontstaan & geschiedenis van Neurofeedback

De ontwikkeling van Neurofeedback gaat terug naar de jaren 50, wanneer Dr. Joe Kamiya en Dr. Barry Sterman aan de Universiteit van California onderzoek doen naar de verschillende functies van ons brein. Dr. Kamiya bestudeerde het bewustzijn en ontdekte dat je een beloningssysteem kunt gebruiken om hersenactiviteit te veranderen. Op dat moment voerde Dr. Sterman een experiment uit om te zien of katten hun motoriek konden verbeteren. Door middel van een eenvoudig beloningsmechanisme leerden ze hun hersengolven te beheersen (voor het gewenste gedrag te vertonen), om een beloning te krijgen. Dit vormt de basisgedachte voor de huidige EEG-Neurofeedback training.

In de jaren 60 trokken deze technieken de aandacht van NASA-wetenschappers. NASA wilde deze methoden bij de astronauten gebruiken, als een vorm van preventie tegen aanvallen en hallucinaties bij blootstelling aan maanlanding brandstof, evenals voor aandachttraining. Sindsdien is er steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werking en de toepassing van Neurofeedback in de behandeling van psychische klachten en het verbeteren van bepaalde cognitieve functies.

In een andere blog leggen we je meer uit over de geschiedenis van deze methode: het-ontstaan-van-neurofeedback

Het lerend vermogen van je brein

Om uit te leggen wat Neurofeedback precies is beginnen we bij ons eigen interne netwerk, ons autonome zenuwstelsel. Ons brein, centrale zenuwstelsel, auto-immuunsysteem, hormoonhuishouding, emoties en denken zijn met elkaar verbonden en beïnvloeden samen onze lichamelijke en geestelijke gezondheid en ons functioneren. Een goede werkzaamheid van dit vernuftige netwerk is daarbij afhankelijk van de communicatie tussen de verschillende delen. Veel van deze communicatie gebeurd onbewust maar kunnen we wel trainen door het lerend vermogen van dit systeem.

Bij neurofeedback maken we gebruik van dit lerend vermogen van je brein. Door het gebruik van elektroden kan je hersenactiviteit meten. Dit noemen we ook wel een QEEG. Door vervolgens feedback te geven op hersenactiviteit kan er een leerproces in gang worden gezet. Tijdens een Neurofeedback behandeling wordt bepaalde hersenactiviteit beloond. Deze beloning vindt vervolgens plaats door visuele (zien) of auditieve (luisteren) feedback.

Hersenactiviteit

Je hersenactiviteit bepaalt de mate van communicatie tussen de verschillende hersendelen. De communicatie tussen de verschillende hersendelen wordt gemeten in hersengolven. Deze golven ontstaan wanneer grote groepen neuronen gelijktijdig (elektrische) signalen naar elkaar afgeven. Deze hersenactiviteit varieert continu gedurende de dag, op basis van de taken die je doet of je mentale staat.

Wanneer je met veel concentratie een taak doet, laten je hersenen bijvoorbeeld een ander activatieniveau zien dan wanneer je slaapt. Het activatieniveau van je brein vertaalt zich in frequenties (hersengolven). Dit wordt ook wel gezien als de snelheid waarop de hersendelen met elkaar communiceren. Ons brein kent verschillende hersengolven, met ieder een unieke functie. Meer weten? In dit artikel op ADHDblog is een goed overzicht te vinden over de verschillende hersengolven.

Neurofeedback verder uitgelegd

Is deze informatie over Neurofeedback misschien nog wat vaag? We kunnen het je verder uitleggen aan de hand van een voorbeeld van hoe de training eruit ziet.

Tijdens een Neurofeedback training kun je bijvoorbeeld een spel spelen op een scherm, waarbij je een vliegtuig op het scherm bestuurt. Dit vliegtuig moet je door verschillende ringen op het scherm laten vliegen. Dat doe je op een unieke manier: het vliegtuigje bestuur je met je hersenactiviteit. Alleen bij de gewenste activiteit in je brein zal je het vliegtuig in de juiste richting sturen.

Door deze vorm van feedback leert je brein wat de gewenste hersenactiviteit is. Dit is een onbewust proces, dat we operante conditionering noemen. Tijdens dit leerproces zullen de klachten die je ervaart geleidelijk verminderen, bijvoorbeeld bij slaapproblemen, niet aangeboren hersenletsel of ADHD.

Operante conditionering

Het principe operante conditionering werd bekend door de Amerikaanse psycholoog Burrhus Frederic Skinner. Skinner ontwierp de zogenaamde Skinner-box, waarin hij een rat of een duif zette. Als het dier met de poot op een hefboom drukte, kreeg het een brokje. Door de beloning leerden de proefdieren steeds vaker op de hefboom te drukken. Neurofeedback werkt ook op basis van de operante conditionering: de hersenen krijgen een beloning als ze de goede hersengolven vertonen. Ons brein is zeer goed in het leggen van verbanden. Wanneer er een beloning te verdienen valt, leert ons brein wat daarvoor nodig is.

Verschillende vormen van Neurofeedback

Neurofeedback valt onder de biofeedback therapievormen. Biofeedback staat voor behandelmethode waarbij gebruik gemaakt wordt van lichaamssignalen (fysiologie) om tot een behandeling te komen van verschillende psychische klachten (lees hier meer over op de website van de biofeedback vereniging). Biofeedback kan afhankelijk van je klachten separaat ingezet worden als behandelvorm maar ook als aanvulling op cognitieve therapievormen zoals CGT en ACT.

Binnen de neurofeedback zijn over de afgelopen jaren verschillende behandeltechnieken ontstaan. De meest gebruikte technieken zijn: Loreta Z Score, Zengar/Neuro optimal & QEEG methode. De basis gedachte achter deze verschillende technieken komt sterk overeen, maar de werking kan sterk verschillen. De Loreta Z score en QEEG (klassieke) methode werken op basis van een persoonlijk behandeling die voortkomt uit een QEEG meting. Daarmee vragen deze technieken specifieke expertise van de behandelaar en kan er meer op basis van jouw EEG getraind worden. Daarbij maakt men bij Loreta Z-score training gebruik van 19 kanalen en wordt er getraind naar een data base.

Bij de klassieke manier wordt er 1,2 of 4 kanaals getraind waarbij op specifieke gebieden in het brein feedback wordt gegeven. Hierbij wordt het QEEG als basis gebruikt voor een behandelprotocol, maar wordt er door de behandelaar zelf bijgesteld in frequentie of locatie op basis van wat er in de trainingssessies gebeurd. Zengar of Neuro optimal werkt op basis van een meer algemene benadering en vaak zonder meeting vooraf. Daarmee is deze methode vaak minder specifiek gericht op je persoonlijke klachten.. Laat je altijd goed informeren zodat je tot een effectieve behandeling van je klachten komt.

Effectiviteit van Neurofeedback

Moderne beeldvormende technieken zoals EEG (kort voor Elektro-encefalografie) stellen ons steeds beter in staat om de relatie tussen hersenen en gedrag te begrijpen. Deze technieken geven inzicht in de structuren en de processen van specifieke hersengebieden. Hierdoor kunnen we de hersenactiviteit meten en behandelingen hierop toepassen.

Zoals eerder uitgelegd in deze blog, aan de basis van Neurofeedback ligt de veronderstelling dat operante conditionering van de hersenactiviteit kan leiden tot het versterken van neurale netwerken. Deze veranderingen en het versterken van neurale netwerken kunnen vervolgens je cognitief functioneren en gedrag positief beïnvloeden. Daarmee kan neurofeedback een effectieve behandeling bieden maar is tegelijkertijd ook niet voor alle klachten of in elke situatie even geschikt. Daarnaast vraagt een succesvolle Neurofeedback behandeling om een persoonlijke benadering. Elk brein functioneert anders en het afstemmen van de behandeling op jouw persoonlijke situatie vraagt aandacht en tijd.

Recente onderzoeken benadrukken de werking van Neurofeedback voornamelijk bij ADHD, ADD en slaapklachten. In 2018 is Neurofeedback op basis van onderzoeken benoemd als een veelbelovende behandeling voor kinderen met ADHD. Ook bij leerproblemen, waarbij concentratie een belangrijke rol speelt, kan Neurofeedback een effectief resultaat geven. Neurofeedback kan worden toegepast bij kinderen vanaf 6 jaar, met aandachtsproblemen, impulsiviteit en slaapproblemen. Daarnaast kan de methode ook geschikt zijn als alternatieve behandeling voor jongeren en volwassenen met klachten als gevolg van NAH of bij depressie.

Voordelen van Neurofeedback training:

1. Neurofeedback kan een alternatief zijn voor of aanvulling op medicatie
2. De behandeling is non-invasief & biedt langdurige resultaten
3. Minimale tot geen bijwerkingen (mogelijk wat vermoeidheid na de behandeling)
4. Er is geen verwijzing of diagnose nodig voor de behandeling

Neurofeedback behandeltraject

Voordat je voor een Neurofeedback training kiest: laat je altijd goed informeren over het type behandeling. Er zijn namelijk verschillende soorten Neurofeedback therapie. Daarnaast is het belangrijk dat de behandeling wordt uitgevoerd door een erkende therapeut. BCIA is een internationale organisatie voor training en certificering van Neurofeedback therapeuten. In het register van BCIA vind je de gecertificeerde therapeuten bij jou in de buurt.

Structuur en duur van een behandeltraject

Tijdens een Neurofeedback behandeling worden er elektroden op je hoofd geplaatst. Het gebied in de hersenen en de frequentie waarop we trainen is afhankelijk van de meting uit de basis-EEG. Het doel van de training is om de hersenactiviteit in specifieke gebieden zodanig te beïnvloeden dat je taken in het dagelijks leven makkelijker kan uitvoeren en dat je klachten daardoor verminderen. Training vindt plaats doordat je hersenen visueel of auditief feedback ontvangen wanneer de gewenste hersenactiviteit optreedt. Op basis van de QEEG en de analyse wordt een persoonlijk behandelplan gemaakt op basis waarvan de behandeling wordt gestart. Gedurende het traject kan het plan eventueel wat bijgesteld worden op basis van progressie die je maakt, de therapeut zal dit met je bespreken. Aan het eindde van het traject kan er eventueel een eindverslag gemaakt worden.

Wat is de duur van een Neurofeedback training? Om een langdurig resultaat te realiseren is het belangrijk om gedurende een periode van 2 tot 3 maanden consequent de behandeling te volgen. De behandeling vindt vervolgens 2x per week plaats in sessies van ongeveer 50 minuten. Dat wil zeggen dat er gemiddeld 25 sessies nodig zijn om een langdurig resultaat te bereiken: herhaling van het geleerde is hierbij belangrijk om tot een blijvend resultaat te komen.

Wat zijn de kosten van Neurofeedback training?

Zoals hier eerder uitgelegd bestaat een neurofeedback traject uit de onderstaande onderdelen. De prijs voor een volledig traject wordt met name bepaald door het aantal sessies. De kosten van een sessies met een gecertificeerde neurofeedback psycholoog zijn meestal rond de 100€ voor 50 minuten.

1. Intake, afname QEEG & analyse (90 minuten)
2. Behandel traject 2x per week (+/- 25 sessies van 50 minuten?
3. Afronding en eindverslag

Neurofeedback wordt niet vergoed vanuit de basisverzekering GGZ. In de meeste gevallen is een vergoeding vanuit een aanvullende verzekering wel mogelijk. Laat je hier over informeren door je verzekeraar. BrainNetwork is een gecertificeerde praktijk in de regio Utrecht. We werken uitsluitend met ervaren en BCIA gecertificeerde therapeuten. Lees hier voor meer informatie over onze tarieven en vergoedingen.

Wil je meer informatie over Neurofeedback?

Op onze website www.brainnetwork.nl vind je meer informatie over de behandelmethode en toepassing bij diverse klachten zoals slaapproblemen, leerproblemen(NLD), NAH of ADHD en ADD.

Wil je graag verder lezen over de werking van Neurofeedback? Dan vind je hieronder een aantal interessante artikelen en websites. Daarnaast beantwoorden we graag je vragen over Neurofeedback. Neem gerust contact met ons op of laat je vraag achter via onze website.

ISNR: Introduction Neurofeedback
Neurofeedback en ADHD
Artikel: What is Neurofeedback?
ADHDBlog: Meer over hersengolven
ADHDBlog: Neurofeedback behandeling
Universiteit Utrecht: Neurofeedback veelbelovende behandeling bij ADHD

Slaapproblemen oplossen: oorzaken & tips

Wellicht herken je het, zodra je in bed ligt begin je met piekeren en houden je gedachten niet op. Je komt hierdoor niet in slaap, of je bent wel in slaap gevallen, maar wordt om de haverklap weer wakker. Heel vroeg wakker worden, ver voor de wekker gaat is een ander veel voorkomend probleem als het gaat om een goede nachtrust. Slaapproblemen zijn enorm vervelend en veel mensen kampen er mee incidenteel of chronisch. Hoe graag je ook wilt slapen, het lukt je niet – en dat is frustrerend. De boosdoener? Dat is in veel gevallen stress. Wil je slaapproblemen oplossen? Gelukkig zijn er methoden om je te helpen beter te slapen: in dit artikel leggen we er meer over uit én delen we een aantal effectieve slaaptips.

1. Wat is slaap? en waarom is het zo belangrijk?
2. Slaapritme en onze biologische klok
3. Symptomen van slecht slapen
4. Onvoldoende slaap: wat zijn de gevolgen?
5. Oorzaak van slaapproblemen
6. Slaapproblemen oplossen: tips om beter te slapen
7. Wat als een een goed slaapritme, bewegen en gezond eten niet voldoende is?
8. Slaapproblemen oplossen met de hulp van een psycholoog

Wat is slaap? en waarom is het zo belangrijk?

Je vraagt je wellicht af: wat is slaap nu eigenlijk? En waarom slapen we? Hier willen we je allereerst iets over uitleggen, om vervolgens in te gaan op slaapproblemen. Slaap is een belangrijke levensbehoefte, net zoals eten en drinken. Je bouwt tijdens het slapen energie op voor de volgende dag. Door goed te slapen, vergroot je je veerkracht en voel je je fit en actief. Slaap is belangrijk voor je gezondheid en vitaliteit.

Slaap is noodzakelijk om lichaam en geest te laten herstellen van de dag. De prikkels die je gedurende de dag hebt ervaren, moeten worden verwerkt en opgeslagen. Het brein gaat hier actief mee aan de slag tijdens je slaap. Ons brein is dus zowel overdag actief als tijdens onze slaap om de indrukken van de dag te verwerken en te herstellen. Het gaat hierbij om drie soorten herstel: fysiek herstel, emotioneel herstel en cognitief herstel. Als je slaap doorloop je verschillende slaapfases, waarbij er in iedere fase een bepaald type herstel centraal staat:

De lichte slaap: voornamelijk cognitief herstel (slaapfase met invloed op je humeur)
De diepe en zeer diepe slaap: fysiek herstel (door aanmaak van groeihormoon en boost van immuunsysteem)
De REM-slaap: emotioneel herstel (dromen om informatie te verwerken)

Door goed en lang genoeg te slapen, kom je in alle slaapfases terecht: het inslapen, de lichte slaap, de diepe slaap, de zeer diepe slaap en de REM-slaap. De slaapfases samen vormen de slaapcyclus. De slaapcyclus duurt ongeveer 90 tot 120 minuten. Bij een ideale nachtrust wordt de slaapcyclus 4 à 5 keer doorlopen. Zo’n 7 tot 9 uur slaap per nacht is voor de meeste volwassenen vanaf 18 jaar nodig om optimaal te herstellen van de dag: dit aantal uur biedt de ideale balans tussen slapen en waken. Er bestaan afwijkingen: sommige mensen voelen zich uitgerust na 5 tot 6 uur slaap, anderen hebben behoefte aan 9 tot 10 uur slaap. Vrouwen slapen gemiddeld wat langer dan mannen. De kwaliteit van slaap is daarin ook een belangrijke factor.

Slaapritme en onze biologische klok

Onze hersenen sturen verschillende processen aan in het lichaam, die samengenomen ongeveer 24 uur duren: de lengte van een volledige dag. Denk daarbij aan het reguleren van lichaamstemperatuur en bloeddruk maar ook het aanmaken van melatonine, het slaaphormoon, wordt aangestuurd door ons brein. Melatonine helpt ons bij het in slaap vallen. De aanmaak ervan is o.a. gekoppeld licht blootstelling, zo zorgt blauwlicht er bijvoorbeeld voor dat de aanmaak geremd wordt. Door de aanmaak van dit slaaphormoon maakt het brein zich klaar om de slaap te vatten, als gevolg ervaar je dat de slaapdruk toe neemt.

Het verschilt per persoon hoe een ideaal slaapritme eruitziet. Iedereen heeft een eigen slaap-waakritme: de biologische klok. Bij de meeste mensen is de biologische klok tijdens de nacht ingesteld op het slapen. De slaapbehoefte is ’s avonds laat het grootst, en ’s ochtends vroeg is het lichaam juist voorbereid op actief zijn. Al zijn er verschillen in het precieze verloop van de biologische klok. De een is een nachtuil en de ander juist een vroege vogel: dit betreft het voorkeursritme. Het helpt vaak om naar het voorkeursritme te luisteren, al kan dit ritme ook snel worden verstoord. Denk dan bijvoorbeeld aan de nachtuil die te laat naar bed gaat, terwijl ’s ochtends de wekker weer vroeg gaat om op tijd naar werk te vertrekken. Uiteindelijk zal het slaapritme verstoord raken. Ook voor een nachtuil die vroeg op moet is het vaak verstandig om wat eerder naar bed te gaan.

Symptomen van slecht slapen

Slapen lijkt iets simpels en natuurlijks wat vanzelf gaat, maar helaas is dit niet altijd zo. Slaapproblemen komen veel voor en in veel verschillende vormen. Een keer slecht slapen overeenkomt iedereen wel eens, dan spreken we nog niet direct over slaapklachten? Bij slecht slapen zijn er verschillende symptomen die je kunt ervaren, zoals:

Lange tijd nodig om in te slapen: meer dan 30 minuten
Vaak wakker worden
Moeite om opnieuw in slaap te vallen
(Te) kort slapen
(Te) vroeg wakker worden
Niet uitgerust wakker worden

Als je meer dan 2 of 3 keer per week één of meerdere van de bovenstaande symptomen ervaart, spreken we meestal van een slaapprobleem. Je merkt dit tevens aan hoe je je voelt. Word je moeilijk wakker? Ben je gedurende de dag vaak moe? Deze signalen wijzen op slaapklachten of een slaapstoornis die een grote invloed kunnen hebben op je functioneren.

Onvoldoende slaap: wat zijn de gevolgen?

Zoals eerder uitgelegd in deze blog slaap zorgt voor herstel. Als je niet of te weinig slaapt, vindt er onvoldoende herstel plaats. Eens af en toe een nacht slecht slapen is nog niet direct problematisch. Dat maakt vrijwel iedereen wel mee. Maar als je vaak slecht slaapt, kunnen problemen zich opstapelen. Chronische slapeloosheid kan verschillende gevolgen hebben, zoals:

Vermoeidheid
Slaperigheid gedurende de dag
Minder herstelvermogen
Lagere weerstand
Meer ontstekingsreacties
Emotionele ontregeling
Prikkelbaar en snel geïrriteerd zijn
Stressklachten
Angstklachten
Geheugenverlies
Concentratieproblemen
Verminderde levenslust
Burn-out

Hoe langer een slaapstoornis opspeelt, hoe ernstiger de gevolgen kunnen worden. Het is daarom zaak om slaapproblemen serieus aan te pakken zodat het geen gevolgen heeft voor je functioneren. Er is veel wat je zelf kan doen als je slecht slaapt maar soms is dat niet voldoende. De begeleiding van een psycholoog kan dan helpen om patronen te doorbreken en de oorzaak van slaapklachten aan te pakken.

Oorzaak van slaapproblemen

De oorzaak van slaapklachten is soms heel duidelijk en van incidentele aard zoals een keer slecht slapen na een avond in de kroeg. De oorzaak kan ook complexer zijn en je vasthouden in een negatieve spiraal van slecht slapen. De oorzaken van slaapproblemen zijn meestal te verdelen in onderstaande groepen:

Stress en spanning
Drukte
Zorgen
Moeite met ontspannen
Pijn
Emotionele disbalans

Het kan moeilijk zijn om de precieze, directe reden voor slecht slapen aan te wijzen. Veel verschillende factoren spelen een rol maar vaak zien we als psychologen dat stress een grote rol speelt.

Stress en gevolgen voor je slaap

Hoewel er dus verschillende oorzaken voor een slaapstoornis kunnen zijn, speelt stress en overbelasting vaak een grote rol. Veel mensen leiden een (te) druk bestaan. We hebben volle agenda’s en we ervaren vaak stress. Dit maakt het moeilijk voor ons om te kunnen ontspannen. Slecht slapen door stress is een veelvoorkomend probleem. Ook zijn slaapklachten vaak de eerste duidelijke signalen dat je een teveel aan stress ervaart.

Hoe vermoeid je ook bent: stress houdt je wakker. Je blijft ’s avonds malen en woelen. Er ontstaat een opgejaagd, onrustig of nerveus gevoel, dat het nog lastiger maakt om de slaap te vatten. Je lichaam blijft te alert, je hartslag blijft te hoog en je kunt niet in slaap komen. En als je eenmaal begint te piekeren over het idee dat je nu toch écht moet slapen om morgen te kunnen functioneren, lijkt het slapen al helemaal niet meer te lukken. Je activeert stresshormonen rondom het moeten slapen en je blijft in werkelijkheid langer wakker.

Stress en slecht slapen hebben een wisselwerking. Je hebt ontspanning nodig om te kunnen slapen, en om te kunnen ontspannen heb je slaap nodig. Door stress verslechtert je slaap, en slechte slaap verergert stress. Dit kan zelfs een burn-out als gevolg hebben.

Slaapproblemen oplossen: tips om beter te slapen

Er zijn dus veel factoren die kunnen bijdragen aan slecht slapen Als je vaker slecht slaapt kan dit leiden tot een vicieuze cirkel waarbij het steeds moelijker wordt om in te slapen of door te slapen. Hoe kun je slaapproblemen oplossen? Gelukkig zijn er veel dingen die je zelf kunt doen om slaap te optimaliseren. Hieronder vind je een aantal oplossingen die kunnen helpen om beter te slapen:

Slaapproblemen verminderen door meer ontspanning

Door meer te ontspannen, kun je beter tot rust komen. Beter slapen begint al bij ontspanning overdag. Laat minder stress toe. Werk niet de hele dag hard door, maar neem ook lange pauzes en pak korte momentjes van rust. Pak niet direct je telefoon erbij, maar staar ook gewoon eens uit het raam. Wees je bewust van je ontspanningsmomenten. Tijdens de lunch bijvoorbeeld: geniet bewust van het lekkers dat je eet. Neem voldoende tijd om leuke dingen te doen, zoals afspreken met vrienden. Daarnaast kunnen ontspanningsoefeningen helpen, op een matje of op je bed. Denk aan rustige yoga, meditatie of ademhalingsoefeningen zoals hartcoherentie training. Dit kan tevens helpen om je ademhalingspatroon te verbeteren, wat belangrijk is voor het slapen.

slaapproblemen oplossen door te ontspannen

Onrust oplossen door meer te bewegen

Bewegen is niet alleen goed voor je fysiek gezondheid maar kan ook bijdragen aan een goede of betere nachtrust. Door overdag veel te bewegen, ben je ’s avonds sneller moe. Beweging helpt ons om de slaapdruk te verhogen in de diepe slaap te komen. Maak daarom regelmatig een wandeling, ga een stuk fietsen en pak zo vaak mogelijk de trap. Ook sporten kan de nachtrust aanzienlijk verbeteren. Vermijd echter intensief sporten vlak voor het slapengaan: dit kun je beter eerder op de dag doen, zodat je lichaamstemperatuur ’s avonds laat niet te hoog is en je lichaam niet te veel opnieuw geactiveerd wordt.

Goede eet- en drinkgewoonten

Je eetgewoonten hebben veel invloed op je je voelt, zo kan wat je eet en hoe je eet ook een invloed hebben op je slaap. Eet niet te weinig of te vroeg. Dit zorgt voor trek bij het slapengaan, wat je wakker kan houden. Te laat eten is ook niet verstandig, aangezien dit je slaappatroon kan verstoren. Als je lichaam nog te druk bezig is met het opnemen van eten, komt het niet tijdig toe aan de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Drink ’s avonds geen koffie, cola, energiedrankjes of opwekkende thee meer. Drink ook geen alcohol als slaapmutsje, aangezien dit de kwaliteit van de slaap vermindert en goed herstel belemmert.

Verminderen slaapklachten door een duidelijk ritme aan te houden

Door een duidelijk ritme met voldoende slaapuren aan te houden, kun je je slaap verbeteren. Houd in de dag en in de nacht hetzelfde ritme aan, zodat je lichaam weet waar het aan toe is. Ga dagelijks op dezelfde tijd naar bed en sta op dezelfde tijd op. Het liefst ook in het weekend. Bijslapen ontregelt je ritme namelijk, wat juist niet bevorderlijk is.

Bij slaapproblemen kan het helpen om je dag af te bouwen: hoe later het wordt, hoe rustiger je activiteiten zijn. Zet rustgevende muziek op ter ontspanning. Voer geen stressvolle of moeilijke gesprekken met bijvoorbeeld je partner vlak voor het slapengaan. Beperk schermtijd via telefoon, tablet, laptop en tv zoveel mogelijk ’s avonds. Zet het scherm van je telefoon en laptop ’s avonds op de nachtmodus, zodat het minder blauw licht uitstraalt. Stop in ieder geval 1 uur voor bedtijd met schermtijd. Je kunt bijvoorbeeld beter een boek lezen (maar dan geen spannend boek!). Het is ook een idee om voor het slapengaan 3 positieve ervaringen en gedachten over de dag te noteren met pen en papier: een bekend ritueel om de dag op een tevreden en dankbare manier af te sluiten.

Je eigen gedachten zijn een deel van de oplossing

Als slapen niet lukt, treden er al gauw vervelende gedachtes op. Deze dragen echter niet bij aan het in slaap komen – integendeel zelfs. Probeer niet-helpende gedachten daarom om te zetten in helpende gedachten zoals:

– ‘Gister lag ik wakker, Ik kom straks vast weer niet in slaap’, maar denk ‘Ik ga zo lekker in bed liggen om te rusten‘
– ‘Ik lig nu al een uur wakker, ik kom niet in slaap’, maar denk ‘Ik ben nog bezig met in slaap vallen’
– ‘Ik ben weer in de nacht wakker geworden en kom niet meer in slaap’, maar denk ‘Het geeft niet dat ik even wakker ben, de slaap komt zo wel weer.’

Deze positieve gedachten kunnen helpen om de druk voor jezelf te verlagen en daardoor beter te ontspannen en uiteindelijk (opnieuw) de slaap te vatten.

Comfortabele slaapkamer inrichten

Kijk ook eens kritisch naar je slaapkamer: is dit een ideale plek om goed te kunnen slapen? Is het een rustige omgeving zonder te veel troep? Zorg voor een comfortabel bed, met een goed matras en ondersteunende kussens. Voorkom dat de temperatuur in de slaapkamer te hoog is. De verwarming kan hier uit. Zet liever een raampje open, zodat je voor frisse lucht zorgt. Geluid kan storend zijn: slaap het liefst aan de stille kant van je woning, of doe oordoppen in. Het kan verder maar beter volledig donker zijn in de slaapkamer, met verduisterende gordijnen. Een slaapmasker kan tevens bijdragen. Daarnaast kan het helpen om je bed enkel te gebruiken voor ontspanning: werk niet vanuit je bed of maak hier geen huiswerk.

Wat als een een goed slaapritme, bewegen en gezond eten niet voldoende is?

Bovenstaand tips kunnen je helpen als slecht slaapt en het patroon wil doorbreken. Maar soms is dit niet genoeg en is de oorzaak van de slaapproblemen complexer en de oplossing minder eenvoudig. Er kunnen andere oorzaken te grondslag liggen aan de slechte kwaliteit van je nachtrust. Als je veel spanning ervaart door welke reden dan ook, is het belangrijk om hiernaar te kijken. Haal je bijvoorbeeld geen voldoening meer uit je werk en wil je liever iets anders doen? Heb je vaak spanningen door een veeleisende werkgever? Of ervaar je iedere dag stress door een ongelukkige gezinssituatie? Dit kan slaapproblemen opleveren, aangezien je lichaam door chronische stress ontregeld kan raken. Om tot meer rust te komen zal het dan belangrijk zijn om de oorzaak aan te pakken en je leven op de juiste manier in te richten.

Slecht slapen kan ook een gevolg of een uiting zijn van andere psychische klachten. Bij klachten zoals angststoornissen, depressie, of stemmingsproblematiek kunnen bijvoorbeeld slaapstoornissen optreden: hierbij zal een behandeling van de bovenliggende klachten nodig zijn om tot meer rust te komen.

Slaapproblemen oplossen met de hulp van een psycholoog

Lukt het je niet om de nachtrust te verbeteren en blijf je slecht slapen? Of ben je bang dat er een groter probleem ten grondslag ligt aan het slechte slapen? Met hulp van een psycholoog kun je slaapproblemen aanpakken, om weer grip op je nachtrust te krijgen. Er zijn verschillende behandelmethode die je kunnen helpen om onderliggend problemen aan te pakken of beter te leren ontspannen.

Zo kan cognitieve gedragstherapie helpen om gedachten en gedrag aan te pakken. Heb je terugkerende gedachten die je belemmeren om goed te slapen of vind je het lastig om zelf een “ongezond” patroon te doorbreken. Een psycholoog kan je dan begeleiden om deze gedachten te veranderen en kan die stok achter de deur zijn om je gedrag aan te passen.

Het kan nog effectiever zijn om slaapproblemen breder of meer holistisch aan te pakken. Slaapprobleem ontstaan vaak door een combinatie van onrust (moeilijk kunnen ontspannen) en sterk gewortelde gedachten die je wakker houden. Een psycholoog kan je dan helpen door meer bewust te worden van de systemen in je lichaam en je helpen te leren ontspannen. In onze psychologenpraktijk BrainNetwork helpen we je hier graag bij. Via een persoonlijk behandelplan, gericht op je brein en je lichaam, verminderen we de slapeloosheid. Zo kunnen we in onze praktijk slaapklachten aanpakken met een biofeedback behandeling, of leren we je beter te ontspannen met hartcoherentie training. Bij chronische slaapklachten kan ook neurofeedback een effectieve behandeling bieden om tot een gezonde nachtrust te komen.

Wil je beter slapen en chronisch slaapproblemen oplossen? Neem vrijblijvend contact op met een van onze psychologen: we helpen je graag en kunnen je adviseren over je klachten.

In onze Psychologie Blog vind je meer artikelen over slaapproblemen en onze behandelingen

Ik heb angst- en paniekklachten: wat kan ik hieraan doen?

Iedereen is weleens bang. Angst is een natuurlijke emotie die opspeelt bij dreigend gevaar. Bij buitenproportionele angst- en paniekklachten is er echter iets anders aan de hand: de angst speelt op in situaties waarin er geen daadwerkelijk gevaar is. Je kunt tijdens een angstaanval bijvoorbeeld denken dat je doodgaat als je in de supermarkt staat. Deze klachten van angst en paniek kunnen vanwege de intensiteit een grote belemmering vormen in het dagelijkse leven. Gelukkig kunnen de klachten worden verholpen! In deze blog lichten we meer toe over angst- en paniekklachten en de oplossingen die hiervoor zijn.

Welke soorten angst zijn er?

We willen je eerst meer uitleggen over de herkomst en het ontstaan van angst. Angst komt vaak voor. De schatting is dat in Nederland ruim één miljoen mensen weleens angstaanvallen hebben gehad, ook wel paniekaanvallen genoemd. Angst- en paniekklachten kunnen zich op verschillende manieren uiten en kunnen verschillen in ernst. Ook zijn er verschillende soorten angsten, waaronder agorafobie (straatvrees), sociale fobie, specifieke fobie, ziektevrees, posttraumatische stress (PTSS), dwangstoornis, separatieangststoornis en dysmorfofobie (verstoorde lichaamsbeleving).

Om van angstklachten af te komen, is het belangrijk om eerst vast te stellen van welke soort angst er sprake is.Een burn-out komt voort uit omgevingsfactoren, zoals stress door je werk, school of thuissituatie. Dit kan voor iedereen anders zijn, net zoals onze stressgevoeligheid verschilt. Verder kunnen je persoonlijke eigenschappen een rol spelen, zoals perfectionise, onzekerheid, een groot verantwoordelijkheidsgevoel, of competitief, ambitieus of prestatiegericht zijn.

Hoe ontstaan angst en paniek?

De oorzaak van angst- of paniekklachten kan te maken hebben met allerlei factoren. Wanneer de angst die opspeelt structureel is en je dagelijkse of sociale functioneren belemmert, spreken we hierbij van een angst- of paniekstoornis. Erfelijkheid, opvoeding en ervaringen in de jeugd kunnen een rol spelen. Angst kan voortkomen uit bepaalde persoonlijkheidseigenschappen, zoals een laag zelfbeeld, een sterke controlebehoefte of moeite hebben met grenzen stellen. Ook langdurige stress en spanning vergroten de kans op angstklachten, evenals een hoge stressgevoeligheid. Een ongezond leven, met slechte eetgewoonten en weinig beweging, kan hier tevens aan ten grondslag liggen. Verder kan het gebruik van middelen, zoals alcohol of drugs, van invloed zijn.

Op specifieker niveau ontstaan angst- en paniekklachten door een trigger: een gebeurtenis of situatie die de klachten in gang zet. Er kunnen diverse triggers ten grondslag liggen aan de klachten. Ze kunnen te maken hebben met de bepaalde angst waarvan sprake is, bijvoorbeeld bij een specifieke fobie. Zo heb je bij agorafobie last van angst in openbare ruimtes, met name als je niet eenvoudig weg kunt: openbaar vervoer, een rij bij de kassa in de supermarkt, een lift, of een bioscoop- of concertzaal.

Verder is het vaak zo dat de angst wordt gekoppeld aan een bepaalde situatie of gebeurtenis. Stel je voor dat je eens enorm misselijk bent geworden in de kantine op je werk of in de supermarkt tussen het eten, terwijl je de hele dag al niet zo lekker was. Je hersenen kunnen deze specifieke situatie nu gaan koppelen aan dit gevoel: als ik in de kantine ben, dan word ik ziek. Hieruit blijkt ook dat het om een drogreden gaat, zoals vaak het geval is bij buitensporige angstklachten. De werkelijke reden is namelijk dat je je überhaupt al slecht voelde die dag, wat in principe niets met de kantine te maken heeft. De angst speelt dus zonder daadwerkelijk gegronde reden op, waar je steeds weer last van kunt ervaren. Met de juiste behandeling van angst- of paniekklachten lukt het je om dit los van elkaar te koppelen, waarna de angst zal afnemen.

Wat voel je in je lichaam bij angst of paniek?

Angst is een lichamelijk fenomeen. Het lichaam reageert heel heftig tijdens een aanval van paniek. Je dagelijks functioneren kan daarom ernstig worden verstoord bij een angststoornis: het maakt de stoornis erg vervelend en beperkend. Vanuit het brein, dat overactief en overprikkeld is, wordt het lichaam aangestuurd tijdens een moment van angst of paniek. Je kunt allerlei lichamelijke verschijnselen ervaren, zoals een bonzend hart, droge mond, misselijkheid, trillen, kortademigheid, zweten, rillingen, benauwdheid of wazig zien. Dit versterkt het gevoel dat er iets vreselijks staat te gebeuren: je raakt in paniek!

In werkelijkheid kunnen deze lichamelijke verschijnselen echter geen kwaad. Ze zijn natuurlijk enorm vervelend, maar ze zijn onschuldig. Het is een manier van je lichaam om zich klaar te maken voor alertheid en actie, aangestuurd door de angstsignalen vanuit je brein. Het is niet het geval dat je zult flauwvallen, een hartaanval krijgt, gek zult worden of, nog erger, zult sterven.

Bij angst- en paniekklachten is dat echter wel waar voor wordt gevreesd: er is een grote angst voor het opspelen van de lichamelijke verschijnselen, met het idee dat niemand hierbij kan helpen. Je denkt dat het om een ernstige lichamelijke ziekte gaat, zoals een hartaanval. Hier ben je extreem alert op. Je hebt het gevoel dat je de lichamelijke reactie niet onder controle hebt, waarbij de reactie steeds heviger kan worden. Je lichaam en je brein zijn uit balans geraakt en reageren op elkaar, wat het sterke gevoel van angst teweegbrengt. Juist deze angst voor de lichamelijke verschijnselen maakt het risico op een volgende aanval groter.

Gevolg van angststoornis: situaties en plaatsen vermijden

Om het opspelen van de angstklachten te voorkomen, ga je bepaalde situaties of plekken het liefst uit de weg. Je gaat niet meer met de trein, komt niet meer in de supermarkt of gaat niet meer naar de tandarts. Hoewel dit een veilige oplossing lijkt, versterkt dit eigenlijk het probleem: de angst wordt in stand gehouden. Ook kan de angst verder toenemen, als je andere vergelijkbare situaties gaat koppelen aan de situaties die je uit de weg gaat. Het gevaar voor isolement ligt op de loer, waarbij je in het ergste geval niet of nauwelijks meer de deur uitgaat.

Wat is de oplossing voor angst- en paniekklachten?

Om van een angst- of paniekstoornis af te komen, moet je de angst onder ogen zien. Hoe eng en onhaalbaar dit ook lijkt: het is belangrijk dat het vermijden stopt. Je kunt de situaties namelijk niet voor eeuwig vermijden, en je kunt niet voor altijd waakzaam blijven voor het gevaar voor de situaties waar je bang voor bent.

Bij het aangaan van de confrontatie is het belangrijk om te gaan ervaren dat je verwachting en gevoel over de situatie niet kloppen met de werkelijkheid. Er dreigt geen groot gevaar. Je valt niet flauw en gaat niet dood. Stapje voor stapje moet je je dit gaan realiseren: dit zal heel geleidelijk gaan. Het herstel heeft tijd nodig, wat soms best confronterend kan zijn. Je hoeft dit niet zelf te doen: met een angststoornis behandeling door een psycholoog onderneem je de juiste stappen onder goede begeleiding.

Behandeling voor een angst- en paniekstoornis door de psycholoog

Om op de lange termijn van angst- en paniekklachten af te komen, is het verstandig om hiervoor in behandeling te gaan. Bij de juiste behandeling zijn de klachten voor angst en paniek vaak gelukkig goed op te lossen. Tijdens de therapie wordt de confrontatie aangegaan, ook wel ‘exposure’ genoemd. Het is hierbij essentieel dat de behandeling voor de angststoornis een persoonlijke aanpak kent. De klachten en triggers zijn immers voor iedereen anders: hier moet de behandeling op worden afgestemd.

De meest toegepaste behandeling voor angstklachten is cognitieve gedragstherapie, waarmee je inzichten krijgt in je gedachten en gedrag. Met de oefeningen in de behandeling kom je de angst onder ogen. De oefeningen worden stapsgewijs opgebouwd, van makkelijk naar moeilijk. Je bouwt hiermee langzaamaan je oude gedachten en gevoelens over de situatie af, en doet nieuwe gedachten en gevoelens op over de daadwerkelijke situatie. Je leert anders naar de situatie kijken. Bij psychologen praktijk BrainNetwork helpen we je hier graag bij, met een persoonlijke behandeling.

Aangezien angst- en paniekklachten sterk lichamelijk zijn, combineren we in onze praktijk cognitieve gedragstherapie vaak met lichaamsgerichte therapie. Je kunt denken aan Biofeedback of Psychomotorische therapie. Hiermee leer je de signalen die je lichaam geeft beter te begrijpen: zo kun je beter omgaan met en reageren op bijvoorbeeld de duizeligheid, het trillen en de verhoogde hartslag. Ook dit draagt eraan bij om weer de rust te vinden in situaties die je vreest, en om de klachten structureel te verminderen.

Ervaar je angst- en paniekklachten en wil je hiervoor in behandeling? Neem vrijblijvend contact met ons op: we staan voor je klaar.

Meer informatie over cognitieve gedragstherapie bij Angstklachten kan je ook vinden op de site van de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën.

In onze Psychologie Blog vind je meer artikelen over angst en paniek klachten

Hoe herstel je van een burn-out? Oorzaak & behandeling

In ons dagelijks leven hebben we veel verplichtingen en zijn we vaak druk. Stress ligt op de loer. Als je regelmatige of chronische stress ervaart, kan dit leiden tot verschillende klachten. Stressklachten kunnen overgaan in een burn-out: een uitputtingstoestand van je lichaam en geest, waarbij er voor een langere tijd sprake is van overspannenheid. Als je een burn-out hebt, wil je hier natuurlijk weer zo snel mogelijk van herstellen. Hoe herstel je van een burn-out? We leggen je er graag meer over uit in deze blog.

Wat is stress en wat is een burn-out?

Een burn-out kan ontstaan uit het langdurig ervaren van stress. Het is niet erg om soms stress te ervaren. Dit heeft zelfs een functie: het brengt je lichaam in paraatheid en zorgt voor alertheid. Als je te veel of vaak stress ervaart, is het belangrijk om stress aan te pakken.

Verschillende hersengebieden leiden onder chronische stress: deze gebieden trekken zich terug en krimpen. Dit gebeurt allereerst bij de prefrontale hersenschors, te vinden achter je voorhoofd. Het gebied helpt je met het stellen van prioriteiten, plannen en het in toom houden van paniek en verleidingen. Chronische stress heeft als gevolg dat je slechter kunt plannen en minder concentratie hebt. Ook de hippocampus krimpt bij langdurige stress, wat nadelige gevolgen heeft voor je geheugen. Verder raakt de amygdala overactief door chronische stress, wat ervoor zorgt dat je angstiger en agressiever kunt reageren.

Stress en de bijbehorende klachten, zoals prikkelbaarheid en concentratieproblemen, kunnen overgaan in een burn-out. Bij een burn-out is er sprake van een uitputtingstoestand van lichaam en geest, waarbij het gaat om langdurige overspannenheid. De naam maakt al duidelijk: je voelt je opgebrand, als gevolg van langdurige stress.

Een burn-out komt voort uit omgevingsfactoren, zoals stress door je werk, school of thuissituatie. Dit kan voor iedereen anders zijn, net zoals onze stressgevoeligheid verschilt. Verder kunnen je persoonlijke eigenschappen een rol spelen, zoals perfectionisme, onzekerheid, een groot verantwoordelijkheidsgevoel, of competitief, ambitieus of prestatiegericht zijn.

Wat ervaar je bij een burn-out?

Je kunt verschillende mentale klachten ervaren bij een burn-out. Bij een burn-out zijn er meerdere klachten aanwezig. We zetten er een aantal op een rijtje:

Oververmoeidheid en uitputting
Slaapproblemen: onrustige slaap, evenals wakker liggen en piekeren
Concentratieproblemen
Prikkelbaarheid
Emotionele labiliteit
Controleverlies en het maken van fouten
Een gejaagd gevoel ervaren

Daarnaast is er de kans op en het gevaar voor extremere klachten, zoals letterlijk instorten, het ontwikkelen van stemmings- en angststoornissen, problemen met het immuunsysteem en andere fysieke aandoeningen in bijvoorbeeld de borst, nek, rug, maag of darmen.

Bij een burn-out is het moeilijk om het dagelijks functioneren uit te kunnen voeren. Je bent snel overprikkeld, ook kleine taken kunnen al een enorme opgave zijn. Dat maakt dan ook dat het vrijwel onmogelijk is om met een burn-out door te gaan. Als er een burn-out is geconstateerd, is het belangrijk om hiervan te herstellen.

Luisteren naar je lichaam bij burn-out herstel

Een belangrijke, eerste fase voor het herstel van een burn-out is het luisteren naar je lichaam. Een burn-out ontstaat niet zomaar, maar geleidelijk. Het is het gevolg van het ervaren van langdurige stress. Vaak is er de neiging geweest om de klachten te negeren en gewoon door te gaan, soms voor een lange periode. Er is voorbijgegaan aan de signalen van het lichaam (de zogenoemde psychofysiologische reacties), zoals een hoge ademhaling, verhoogde spierspanning of een hoge hartslag. Je ziet het toegeven aan je gevoel als falen: je stopt het liever weg.

Om van een burn-out te herstellen, is het essentieel om naar het lichaam te luisteren. Dat kan zich uiten in flinke huilbuien. Verder heeft het lichaam rust nodig voor het herstel. Stop deze vraag van je lichaam niet langer weg. Voel wat je lijf voelt en kom tot stilstand, hoe moeilijk dat ook is. Zo kun je terugschakelen uit die hoge versnelling. Wat wil je lichaam je echt vertellen? Deze herkenning van signalen is een belangrijke stap om weer contact te maken met het lichaam: dat heb je nodig voor burn-out herstel.Bij psychologie praktijk BrainNetwork bieden we hulp bij genezing van een burn-out. We richten ons op het gevoel van je lichaam: je leert om hier beter naar te luisteren en controle terug te krijgen. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Biofeedback is een goede behandeloptie, waarin je leert om de signalen van je lichaam te herkennen. Verder kan Psychomotorische therapie effectief zijn, om je eigen grenzen beter te leren herkennen.

Burn-out behandeling: wat heb je verder nodig?

Het luisteren naar je lichaam is een eerste stap bij burn-out herstel, gericht op het verminderen van de klachten die je ervaart. Dit is een interne stap, waarbij je teruggaat naar je gevoel. Ook externe factoren spelen een rol bij het herstel. Zoals psycholoog H. Freudenberger schreef in 1974, heb je bij burn-out herstel rust, veiligheid en sociale steun nodig.

Ga spanningen uit de weg: spanningsreductie is van belang. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat ziekteverlof van je werk nodig is voor de genezing, als hier de grootste triggers van de burn-out liggen. Verder is het belangrijk om te communiceren met je omgeving: je kunt sociale steun goed gebruiken, waarbij er de tijd wordt genomen voor diepgaande gesprekken over het gevoel. Je kunt hierbij tevens denken aan therapie met een psycholoog voor een burn-out behandeling.

Plezier maken kan je afleiden van de burn-out en helpt om positieve gevoelens te ervaren. Probeer leuke dingen te doen, zeker op de dagen dat het wat beter gaat. Bepaal hierin zelf wat je leuk vindt: voor de een is dat sporten, voor de ander rustig een boek lezen. Het kan je opbeuren en geeft je dagen meer invulling. Voel je hierover dan ook niet schuldig tegenover bijvoorbeeld je werkgever: genieten helpt juist bij de genezing.

Burn-out herstel: tijd en toekomstbeeld

Wees je er verder van bewust dat het herstellen van een burn-out tijd kost en intens kan verlopen. Het is helaas niet in een paar dagen of weken opgelost. Daarom is het zaak om de tijd voor de genezing te nemen, om volledig te kunnen herstellen.

Er moeten oplossingen worden bedacht voor de problemen en triggers waar je tegenaan loopt. Mogelijk veranderen in het herstelproces je waarden en houdingen, bijvoorbeeld ten aanzien van je baan en levensstijl. Het kan daarbij zo zijn dat er grotere veranderingen in je leven nodig zijn om problemen in de toekomst te voorkomen. Denk aan het aannemen van een andere dag- of slaapstructuur, meer tijd nemen voor ontspanning, werken op andere tijdstippen om files te vermijden, of zelfs zoeken naar een andere, beter passende baan die meer voldoening geeft.

Ook op persoonlijk vlak zijn er aanpassingen waar je aan kunt denken. Zo doe je er goed aan om minder perfectionistisch te zijn, vaker nee te zeggen en minder streng voor jezelf te zijn. Op die manier creëer je meer balans in je leven. Als je hier professionele hulp bij kunt gebruiken, kun je naast andere burn-out behandelingen denken aan Hartcoherentie training. Hierbij versterk je je mentale veerkracht, door de communicatie tussen je hart en je hersenen te beïnvloeden. Je hart en je hersenen communiceren continu met elkaar: deze communicatie kun je op positieve wijze beïnvloeden, om beter om te gaan met stress en meer controle te houden.

We helpen je graag in onze praktijk BrainNetwork: neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken voor burn-out herstel.

In onze Blog over psychologie vind je meer artikelen over St r ess & Burn-Out klachten

Faalangst bij jongeren: het ontstaan & hulp

Yes, ik maak een fout! Ik faal niet, maar ik baal.

Iedereen kent het in zeker mate wel, de angst om te falen. Steeds meer jongeren hebben hier echter zoveel last van, dat het ze belemmert in school of in sociaal contact. Dat heeft vaak allerlei angst- en/of stemmingsklachten als gevolg. Mogelijk hebben meer jongeren faalangst door de vele keuzes die ze tegenwoordig hebben, maar ook door de perfecte plaatjes op social media. Wat is faalangst nu eigenlijk en wat kun je eraan doen als het je belemmert in het dagelijks functioneren?

Wat is faalangst?

Als je kijkt naar de betekenis van falen, zie je: ‘tekort schieten, fouten begaan, afgaan, in gebreken blijven’. Je zou denken dat dit hele menselijke gedragingen zijn, want iedereen maakt wel eens een fout of schiet wel eens te kort. Toch vinden veel jongeren het moeilijk als ze dit gedrag laten zien. Sommigen vinden het maken van een fout of iets verkeerd doen zelfs zo moeilijk, dat ze er bang van worden en hierdoor situaties gaan vermijden of klachten krijgen, zoals hoofdpijn, maag- en darmklachten of slaapproblemen.

Als je jezelf hierin herkent, dan behoor je mogelijk tot de 1 op de 5 middelbare scholieren die last heeft van een vorm van faalangst. Faalangst kan zich uiten op drie vlakken: sociaal, cognitief en/of motorisch. Daar leggen we je meer over uit in deze blog: Wat is faalangst en wat kan ik eraan doen? Belangrijk om goed de signalen van je lichaam te begrijpen. We stellen vaak niet reële eisen aan ons zelf. Als je daar niet op reageert kan een Faalangst kan over gaan in stressklachten of burn-out.

Wanneer krijg je faalangst?

Wat de reden is dat de ene jongere wel last heeft van angstklachten en de andere niet, kan verschillend zijn. Onderliggend kan er bijvoorbeeld sprake zijn van een negatief zelfbeeld of het stellen van hoge eisen aan jezelf. Falen op zich hoeft geen reden te zijn voor het ontstaan van faalangst. De ervaringen die iemand heeft opgedaan, reacties van anderen, cognitieve schema’s en gebrek aan zelfvertrouwen spelen hierin een belangrijke rol.

Zoals we al eerder noemden, en belangrijk vinden om te herhalen: het is menselijk dat we niet alles perfect kunnen. Toch denken jongeren met faalangst hier anders over. Meestal voelt het voor een jongere met faalangst die bijvoorbeeld een fout maakt als direct falen als geheel, als persoon. Jongeren met faalangst denken dan ook dat de omgeving (vrienden, leerkracht, ouders, volgers) ze als geheel afkeurt.

Voorbeeld van faalangst

We geven je een voorbeeld. Het kan zo zijn dat je het vervelend vindt als een vriendin van jou te laat komt als je naar een feestje wilt gaan. Te laat komen is hier het gedrag. Dit gedrag vind je vervelend, maar keur je dan ook direct je vriendin in haar geheel af of vind je alleen dat gedrag (te laat komen) vervelend?

Een jongere met faalangst op sociaal vlak keurt in zo’n situatie zichzelf wel helemaal af. Hij of zij denkt dan bijvoorbeeld: ‘Ze vindt mij vast stom’, of ‘Ze vindt mij lui’. Best oneerlijk, toch? Hoe fijn zou het zijn om gewoon fouten te mogen maken of tekort te mogen schieten? Dat je er even van baalt, maar je in jouw ogen niet als geheel faalt?

Hoe kom je van faalangst af?

Herken je jezelf of iemand anders in bovenstaand voorbeeld en wil je wel eens weten waar deze angstklachten vandaan komen en hoe je deze vermindert? Lees ook ons andere artikel over faalangst. Je kunt bij psychologen praktijk BrainNetwork hulp krijgen bij faalangst. Door middel van cognitieve gedragstherapie en lichaams- en ervaringsgerichte therapieën (Biofeedback en Psychomotorische therapie) helpen onze psychologen jongeren om de oorzaken van faalangst in kaart te brengen. Zo kan er worden geoefend met nieuw gedrag en andere gedachten, om faalangst te verminderen en eventueel het zelfbeeld te verbeteren.

We staan voor je klaar. Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

In onze Blog vind je meer artikelen over Angst & Paniekklachten

Welk effect heeft chronische stress op je lichaam?

Dat stress ongezond kan zijn weten we eigenlijk wel. Vooral wanneer stress chronische is, je langdurig stress ervaart kan dit grote gevolgen hebben voor je functioneren en hoe je je voelt. Een moeilijke situatie op je werk, ruzie in de familie, problemen thuis, vermoeidheid of zorgen over je financiële situatie: er kunnen allerlei redenen aan stress ten grondslag liggen. Stress heeft meer invloed op het lichaam dan de meeste mensen denken.

Chronische stress kan leiden tot een verscheidenheid aan fysieke symptomen, waaronder vermoeidheid, hoofdpijn, hartkloppingen, spierpijn, maag- en darmklachten en een verhoogde bloeddruk. Naast deze fysieke symptomen kan chronische stress ook gevolgen hebben voor je prestaties, je motivatie om ongezonde gewoonten tegen te gaan en het verlies van interesse in activiteiten die je normaal leuk vindt. Als je langdurig onder veel stress staat kan dit daarmee zelfs leiden tot psychische klachten zoals depressie en angst.

De verschillende klachten die het gevolg van stress kunnen zijn, worden in de onderstaande info-graphic weergegeven.

Wat kan je doen om stress klachten te verminderen

Gelukkig zijn er veel manieren waarop je stress kunt verminderen of voorkomen. Er is veel wat je zelf kan zoals bijvoorbeeld sporten of activiteiten ondernemen die je aandacht verleggen. Door sporten produceer je endorfines, die het lichaam kalmeren en stress verminderen. Ook is het belangrijk om voldoende en goede slaap te krijgen. Een goede nachtrust heeft veel invloed op de herstelprocessen in je lichaam en vermindert daarmee de kans op overbelasting van je systeem.

Verder is het ook belangrijk om gezonde coping-mechanismen te ontwikkelen om met stress om te gaan en daardoor de negatieve gevolgen ervan te verminderen. Een psycholoog kan je daarbij helpen maar je kan bijvoorbeeld ook zelf ademhalingsoefeningen doen om tot meer rust te komen. Hartcoherentie training is daar een mooi voorbeeld van die je kan helpen om anders met stress om te gaan. Bovendien is het belangrijk om voldoende tijd voor jezelf te nemen om te ontspannen en te genieten van dingen die je echt leuk vindt.

In het algemeen is het belangrijk om de signalen van je lichaam te horen en er serieus naar te luisteren. Als je zelf vastloopt en stress een grote invloed krijgt op je functioneren kan het zeker zinvol zijn om hulp te zoeken van een psycholoog. Een psycholoog kan je helpen om je grenzen te beschermen en anders te leren omgaan met stress. Onze team heeft veel ervaring in de behandeling van stressklachten onder andere door middel van lichaamsgerichte therapievormen. Neem gerust contact op bij vragen of voor advies.

In onze Psychologie Blog vind je meer artikelen over stressklachten

Ervarend leren met Psychomotorische therapie

‘Door Psychomotorische therapie heb ik ervaren dat ik anderen het tempo liet bepalen, dit was voor mij een belangrijk inzicht.’
‘In de ‘busoefening’ werd ik me pas echt bewust van hoe streng ik voor mezelf was, doordat ik ook kon voelen wat het met me deed.’

Bovenstaande ervaringen van cliënten laten zien hoe krachtig Psychomotorische therapie kan zijn. In onze praktijk combineren we deze therapie vorm vaak met gesprekstherapie en Biofeedback bij stress- en burnout klachten. Maar wat is Psychomotorische therapie (afgekort: PMT) nu eigenlijk? We leggen je er graag meer over uit.

PMT: ervaringsgerichte therapie

PMT is een therapie die het best te begrijpen is als je het zelf hebt ervaren. Dit horen we dan ook van veel cliënten na een oefening: ‘Ah, nu snap en voel ik pas wat je bedoelt’. Psychomotorische therapie is dan ook een ervaringsgerichte therapie. Door middel van Psychomotorische therapie kun je in een methodisch opgezette leersituatie nieuwe ervaringen en inzichten opdoen. Maar ook kun je oefenen met het toepassen van nieuw gedrag of nieuwe gedachten.

In deze blog op onze website lees je meer over PMT en de precieze werking: Wat is Psychomotorische therapie?

Wanneer wordt Psychomotorische therapie toegepast?

Bij Psychologie praktijk BrainNetwork maken we graag gebruik van Psychomotorische therapie-oefeningen bij stress klachten. We zien vaak dat bewustwording van je eigen gedrag van grote meerwaarde kan zijn voor de behandeling. Je kunt hierbij denken aan bewegingsoefeningen en/of lichaamsgerichte oefeningen. Het voordeel van deze oefeningen is dat je direct kunt voelen wat er gebeurt en wat je denkt en doet.

Dit soort lichaamsgerichte oefeningen, kunnen confronterend zijn, maar zijn daardoor juist ook heel inzichtgevend. In een oefening kun je niet om je gedrag heen. Je zal direct voelen en/of denken wat je in het dagelijks leven ook doet of denkt in een soortgelijke setting. Door via het doen en ervaren over jezelf te leren, maar tevens nieuw gedrag of alternatieve gedachten aan te leren, spreek je ook meer delen van je brein aan.

Bewustwording met PMT-oefeningen

Een voorbeeld: iemand met stress- en burn-outklachten die maar moeilijk stil kan staan, zal dit in een PMT-oefening ook niet of nauwelijks kunnen. Iemand zal bijvoorbeeld op een balanstol alle ballen hoog willen houden, zichzelf en de spanningssignalen negeren of deze te laat voelen. Met alle gevolgen van dien, zoals hoofdpijn, zware vermoeidheid of overprikkeling.

Het kan dan een goede oefening zijn om dit gedrag en de spanningssignalen in het lichaam te herkennen door middel van PMT. Vervolgens je bewust te worden van belemmerende gedachten en te oefenen met het toepassen van ander gedrag (vertragen). Deze nieuwe leerervaringen kunnen je helpen om anders te gaan denken over bepaalde situaties..

Ben je door deze blog nieuwsgierig geworden naar Psychomotorische therapie, of wil je graag een behandeling op basis van Psychomotorische therapie gaan volgen? Je kunt altijd contact opnemen met BrainNetwork voor onze behandelmogelijkheden.

Wat is een QEEG bij een Neurofeedback behandeling?

Met Neurofeedback training doen we een behandeling op hersenactiviteit, waarbij we het brein stimuleren de gewenste hersengolven te produceren, om via dit beloningsmechanisme klachten te verminderen. Hier komt een EEG-meting bij kijken, een QEEG-meting om precies te zijn. In deze blog leggen we je uit wat dit inhoudt.

In het kort: wat is Neurofeedback?

Allereerst lichten we je kort toe wat Neurofeedback is. Neurofeedback is een training voor je brein, die effectief kan zijn bij bijvoorbeeld ADHD, ADD of slaapproblemen. Verschillende delen van je brein communiceren continu met elkaar. Een Neurofeedback behandeling kan je helpen om deze communicatie, de netwerken in je brein, te versterken en verder te ontwikkelen. In de volgende blog leggen we je meer uit over deze behandeling: Wat is Neurofeedback?

Neurofeedback intake: EEG-meting

Bij een Neurofeedback behandeling op de hersenactiviteit wordt het brein gestimuleerd tot het produceren van de gewenste hersengolven. Hersengolven kunnen worden gemeten door middel van een EEG, kort voor Elektro-encefalografie. Voor deze meting worden elektroden op de hoofdhuid geplakt. Dit doen we door middel van een muts, waar de elektroden in verwerkt zitten.

Bij aanvang van een Neurofeedback behandeling wordt er altijd een EEG-meting gedaan. Hierbij wordt de hersenactiviteit geregistreerd met de ogen open en met de ogen dicht. Dit geeft een beeld van hoe het brein werkt en welke hersengolven er aanwezig zijn tijdens deze twee condities.

QEEG-analyse bij Neurofeedback

Voor een kwalitatieve Neurofeedback training is het belangrijk om te weten hoe het brein er op individueel niveau uitziet. Elk brein is namelijk anders en kan andere patronen laten zien dan je misschien zou verwachten.

Om een passend behandelplan voor Neurofeedback op te kunnen stellen, kijken we daarbij dus goed naar het ruwe signaal dat wordt gemeten, maar wordt het EEG tevens bekeken door middel van een techniek om abnormale hersengolven te herkennen. Dit noemen we een kwalitatief EEG, oftewel een QEEG (‘Q’ staat hier voor het Engelstalige ‘quality’). Hierbij wordt het EEG vergeleken met een heel grote database. We kunnen daarin zien wat de verschillen zijn ten opzichte van een ‘normale’ normgroep (dit zijn mensen zonder klachten van hetzelfde geslacht en dezelfde leeftijd).

De vergelijking wordt weergegeven in zogenaamde hoofdkaarten die een kleurcode hebben. Er kan dan per frequentie worden gezien of deze in meer of minder mate aanwezig is. Ook kan er worden bekeken hoe de communicatie tussen hersendelen verloopt.

Bij de Neurofeedback behandeling gebruiken we deze kaart (het QEEG) als uitgangspunt om afwijkende hersengolven aan te pakken, die de oorzaak of uiting zijn van bepaalde klachten. Door specifieke frequenties in specifieke gebieden te inhiberen of juist te stimuleren, kunnen klachten verminderd worden.

Een Neurofeedback training is een effectieve behandelmethode bij diverse klachten zoals slaapproblemen, ADHD en ADD. Er is geen verwijzing of diagnose nodig voor de behandeling. Lees meer over de Neurofeedback behandeling bij BrainNetwork. Wil je weten of Neurofeedback iets voor jou is? Je kunt vrijblijvend contact opnemen met onze specialisten.