Burn-out

Hoe herstel je van een burn-out? Oorzaak & behandeling

In ons dagelijks leven hebben we veel verplichtingen en zijn we vaak druk. Stress ligt op de loer. Als je regelmatige of chronische stress ervaart, kan dit leiden tot verschillende klachten. Stressklachten kunnen overgaan in een burn-out: een uitputtingstoestand van je lichaam en geest, waarbij er voor een langere tijd sprake is van overspannenheid. Als je een burn-out hebt, wil je hier natuurlijk weer zo snel mogelijk van herstellen. Hoe herstel je van een burn-out? We leggen je er graag meer over uit in deze blog.

Wat is stress en wat is een burn-out?

Een burn-out kan ontstaan uit het langdurig ervaren van stress. Het is niet erg om soms stress te ervaren. Dit heeft zelfs een functie: het brengt je lichaam in paraatheid en zorgt voor alertheid. Als je te veel of vaak stress ervaart, is het belangrijk om stress aan te pakken.

Verschillende hersengebieden leiden onder chronische stress: deze gebieden trekken zich terug en krimpen. Dit gebeurt allereerst bij de prefrontale hersenschors, te vinden achter je voorhoofd. Het gebied helpt je met het stellen van prioriteiten, plannen en het in toom houden van paniek en verleidingen. Chronische stress heeft als gevolg dat je slechter kunt plannen en minder concentratie hebt. Ook de hippocampus krimpt bij langdurige stress, wat nadelige gevolgen heeft voor je geheugen. Verder raakt de amygdala overactief door chronische stress, wat ervoor zorgt dat je angstiger en agressiever kunt reageren.

Stress en de bijbehorende klachten, zoals prikkelbaarheid en concentratieproblemen, kunnen overgaan in een burn-out. Bij een burn-out is er sprake van een uitputtingstoestand van lichaam en geest, waarbij het gaat om langdurige overspannenheid. De naam maakt al duidelijk: je voelt je opgebrand, als gevolg van langdurige stress.

Een burn-out komt voort uit omgevingsfactoren, zoals stress door je werk, school of thuissituatie. Dit kan voor iedereen anders zijn, net zoals onze stressgevoeligheid verschilt. Verder kunnen je persoonlijke eigenschappen een rol spelen, zoals perfectionisme, onzekerheid, een groot verantwoordelijkheidsgevoel, of competitief, ambitieus of prestatiegericht zijn.

Burn-out herstel

Wat ervaar je bij een burn-out?

Je kunt verschillende mentale klachten ervaren bij een burn-out. Bij een burn-out zijn er meerdere klachten aanwezig. We zetten er een aantal op een rijtje:

  • Oververmoeidheid en uitputting
  • Slaapproblemen: onrustige slaap, evenals wakker liggen en piekeren
  • Concentratieproblemen
  • Prikkelbaarheid
  • Emotionele labiliteit
  • Controleverlies en het maken van fouten
  • Een gejaagd gevoel ervaren

Daarnaast is er de kans op en het gevaar voor extremere klachten, zoals letterlijk instorten, het ontwikkelen van stemmings- en angststoornissen, problemen met het immuunsysteem en andere fysieke aandoeningen in bijvoorbeeld de borst, nek, rug, maag of darmen.

Bij een burn-out is het moeilijk om het dagelijks functioneren uit te kunnen voeren. Je bent snel overprikkeld, ook kleine taken kunnen al een enorme opgave zijn. Dat maakt dan ook dat het vrijwel onmogelijk is om met een burn-out door te gaan. Als er een burn-out is geconstateerd, is het belangrijk om hiervan te herstellen.

Luisteren naar je lichaam bij burn-out herstel

Een belangrijke, eerste fase voor het herstel van een burn-out is het luisteren naar je lichaam. Een burn-out ontstaat niet zomaar, maar geleidelijk. Het is het gevolg van het ervaren van langdurige stress. Vaak is er de neiging geweest om de klachten te negeren en gewoon door te gaan, soms voor een lange periode. Er is voorbijgegaan aan de signalen van het lichaam (de zogenoemde psychofysiologische reacties), zoals een hoge ademhaling, verhoogde spierspanning of een hoge hartslag. Je ziet het toegeven aan je gevoel als falen: je stopt het liever weg.

Om van een burn-out te herstellen, is het essentieel om naar het lichaam te luisteren. Dat kan zich uiten in flinke huilbuien. Verder heeft het lichaam rust nodig voor het herstel. Stop deze vraag van je lichaam niet langer weg. Voel wat je lijf voelt en kom tot stilstand, hoe moeilijk dat ook is. Zo kun je terugschakelen uit die hoge versnelling. Wat wil je lichaam je echt vertellen? Deze herkenning van signalen is een belangrijke stap om weer contact te maken met het lichaam: dat heb je nodig voor burn-out herstel.Bij psychologie praktijk BrainNetwork bieden we hulp bij genezing van een burn-out. We richten ons op het gevoel van je lichaam: je leert om hier beter naar te luisteren en controle terug te krijgen. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Biofeedback is een goede behandeloptie, waarin je leert om de signalen van je lichaam te herkennen. Verder kan Psychomotorische therapie effectief zijn, om je eigen grenzen beter te leren herkennen.

Burn-out herstel

Burn-out behandeling: wat heb je verder nodig?

Het luisteren naar je lichaam is een eerste stap bij burn-out herstel, gericht op het verminderen van de klachten die je ervaart. Dit is een interne stap, waarbij je teruggaat naar je gevoel. Ook externe factoren spelen een rol bij het herstel. Zoals psycholoog H. Freudenberger schreef in 1974, heb je bij burn-out herstel rust, veiligheid en sociale steun nodig.

Ga spanningen uit de weg: spanningsreductie is van belang. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat ziekteverlof van je werk nodig is voor de genezing, als hier de grootste triggers van de burn-out liggen. Verder is het belangrijk om te communiceren met je omgeving: je kunt sociale steun goed gebruiken, waarbij er de tijd wordt genomen voor diepgaande gesprekken over het gevoel. Je kunt hierbij tevens denken aan therapie met een psycholoog voor een burn-out behandeling.

Plezier maken kan je afleiden van de burn-out en helpt om positieve gevoelens te ervaren. Probeer leuke dingen te doen, zeker op de dagen dat het wat beter gaat. Bepaal hierin zelf wat je leuk vindt: voor de een is dat sporten, voor de ander rustig een boek lezen. Het kan je opbeuren en geeft je dagen meer invulling. Voel je hierover dan ook niet schuldig tegenover bijvoorbeeld je werkgever: genieten helpt juist bij de genezing.

Burn-out herstel: tijd en toekomstbeeld

Wees je er verder van bewust dat het herstellen van een burn-out tijd kost en intens kan verlopen. Het is helaas niet in een paar dagen of weken opgelost. Daarom is het zaak om de tijd voor de genezing te nemen, om volledig te kunnen herstellen.

Er moeten oplossingen worden bedacht voor de problemen en triggers waar je tegenaan loopt. Mogelijk veranderen in het herstelproces je waarden en houdingen, bijvoorbeeld ten aanzien van je baan en levensstijl. Het kan daarbij zo zijn dat er grotere veranderingen in je leven nodig zijn om problemen in de toekomst te voorkomen. Denk aan het aannemen van een andere dag- of slaapstructuur, meer tijd nemen voor ontspanning, werken op andere tijdstippen om files te vermijden, of zelfs zoeken naar een andere, beter passende baan die meer voldoening geeft.

Ook op persoonlijk vlak zijn er aanpassingen waar je aan kunt denken. Zo doe je er goed aan om minder perfectionistisch te zijn, vaker nee te zeggen en minder streng voor jezelf te zijn. Op die manier creëer je meer balans in je leven. Als je hier professionele hulp bij kunt gebruiken, kun je naast andere burn-out behandelingen denken aan Hartcoherentie training. Hierbij versterk je je mentale veerkracht, door de communicatie tussen je hart en je hersenen te beïnvloeden. Je hart en je hersenen communiceren continu met elkaar: deze communicatie kun je op positieve wijze beïnvloeden, om beter om te gaan met stress en meer controle te houden.

We helpen je graag in onze praktijk BrainNetwork: neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken voor burn-out herstel.

In onze Blog over psychologie vind je meer artikelen over Stress & Burn-Out klachten