Concentratieproblemen

Concentratie problemen op school

 

Concentratieproblemen op schoolAandacht en concentratie zijn vaak belangrijke onderwerpen voor ouders. Tijdens oudergesprekken op school krijg je het steeds weer te horen. ‘We zien dat uw kind zich slecht kan concentreren.’ ‘Uw kind laat zich veel afleiden door de omgeving en/of dwaalt af met de gedachten.’ ‘Uw kind krijgt de taken niet af.’ ‘Uw kind werkt slordig.’ ‘Het zit er wel in, maar het komt er niet uit.’

Wat moet je hier nu mee? Niets doen is niet echt een optie, want het beïnvloedt de schoolprestaties en in sommige gevallen beïnvloedt het ook het zelfvertrouwen van het kind. Wat kun je nu doen? Lees verder over aandacht en concentratie problemen en wat de mogelijkheden zijn.

 
Concentratie, wat is dat precies?

 

Laten we eerst even stil staan bij wat er nu wordt bedoeld als we het over aandacht en concentratie problemen hebben. Ten eerste, wat is concentratie? Concentratie is het vermogen om je aandacht ergens op te richten. Aandacht is een belangrijke functie bij het uitvoeren van handelingen. Door het focussen en vasthouden van aandacht verwerken we informatie uit de omgeving.

Er zijn drie vormen van aandacht:

  • Gerichte aandacht: je laat je niet afleiden door prikkels uit de omgeving.
  • Volgehouden aandacht: je kunt de aandacht voor langere tijd vasthouden.
  • Verdeelde aandacht: je kunt de aandacht verdelen tussen meerdere taken of inkomende informatie.

 

Op school speelt concentratie een grote rol. Een kind krijgt veel informatie die het moet verwerken, het moet doelgericht werken en afleidende gedachten en omgevingsprikkels weerstaan. Een lange tijd inspannen voor een taak is moeilijk.

Afhankelijk van de leeftijd ontwikkelt zich het vermogen om zich steeds beter en langer te concentreren. Voor jonge kinderen is dit erg moeilijk. De duur dat ze met hun aandacht erbij kunnen blijven is kort en het werktempo is laag. Oudere kinderen zijn vaak beter in staat om zowel interne als externe prikkels in bepaalde situaties te onderdrukken. De volgehouden aandacht ontwikkelt zich ook steeds verder. Naarmate kinderen ouder worden, werken ze sneller en nauwkeuriger op cognitieve taken.

 

Er zijn verschillende soorten aandachtsproblemen

 

  • Problemen in de selectieve aandacht (het richten op taakrelevante stimuli en het negeren van irrelevante stimuli).
  • Problemen in het vermogen om de aandacht vast te houden (aandachtsspanne).
  • Problemen in het vermogen om de aandacht van het één op het ander te richten (switchen).

 

Elk kind heeft wel eens moeite om zich te concentreren. Volwassenen lukt het soms ook niet altijd. In bepaalde gevallen is er gewoon een motivatieprobleem. We hebben er niet zo veel zin in. Er is sprake van een aandacht- en concentratieprobleem, wanneer het structureel of voor langere tijd voorkomt. Er kunnen dan twee zaken aan ten grondslag liggen. Het kan te maken hebben met een tijdelijk ander probleem, bijvoorbeeld na een bijzondere gebeurtenis, ziekte, of door oververmoeidheid. Aandacht- en concentratieproblemen kunnen ook het gevolg zijn van een stoornis, zoals ADD of ADHD. De hersenen werken dan anders dan bij mensen die er geen last van hebben. Hierdoor is het lastiger om de aandacht te richten, vast te houden en/of te switchen. Het is lastig om niet afgeleid te raken door interne of externe prikkels.

 

Wat kun je als ouder doen?

 

Het is belangrijk om de oorzaak van de problemen te achterhalen. Is het vermoeidheid, zijn er motivatieproblemen, zijn er gebeurtenissen geweest die er invloed op hebben of is er toch een vermoeden van AD(H)D? Vraag een professional om met je mee te kijken. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak kun je stappen ondernemen.

 

Waar kun je aan denken als behandeling?

 

Is er sprake van ADD of ADHD, dan denken mensen bij behandeling al gauw aan medicatie. Dat kan zeker helpen, maar voor sommige mensen is dit geen optie. De reden kan zijn dat je tegen medicatie bent en geen stimulerende middelen aan je kind wil geven, medicatie kan vervelende bijwerkingen hebben, het slaat niet aan, of het kind voelt zich totaal niet meer zichzelf.

Neurofeedback is een behandelmethode die je dan kunt overwegen. Ook als er geen diagnose is, maar er  wel aandacht- en concentratieproblemen zijn, dan kan dit een methode zijn om klachten te verminderen. Neurofeedback is een behandelmethode op de hersenactiviteit. Bij AD(H)D zien we dat de hersenen anders werken en daarmee sluit de behandelmethode direct aan op de oorzaak van de klacht. Tijdens de behandeling worden de hersenen geleerd op een andere manier te werken. Dit wordt geleerd door middel van feedback die op de hersenactiviteit gegeven wordt. Door bepaalde hersenactiviteit te belonen past het zich aan. De behandelmethode bestaat al lang en wordt al jaren in Amerika toegepast. Er wordt steeds meer onderzoek naar gedaan en ook in Nederland wordt het steeds bekender en meer toegepast. Recent onderzoek laat zien dat het een effectieve en duurzame behandelmethode is voor ADHD.

7 december 2018 blog op Psycholoog.nl door Ilse Mennen

Behandeling slaapproblemen

Slaapproblemen aanpakken: hoe doe je dat?

Dat slaapproblemen ongezond zijn voor lichaam en geest, weten we. Wie amper een weekje minder dan zes uur per nacht slaapt, kan de werking van ruim 700 genen schaden. Reden dus om dit serieus te nemen. Er is dan ook veel onderzoek verricht naar de impact van een ongezond slaappatroon. Hoe groot de schade precies kan zijn op korte en op lange termijn is voor iedereen anders. Eén ding is duidelijk: de mogelijke impact van slaapproblemen kan zeer ernstig zijn, zoals onder andere werd gepubliceerd in de Huffington Post.

Slaapproblemen

Gevolgen van slaapproblemen

Slechte concentratie, moe en chagrijnig: al na één nachtje slecht slapen kunnen de gevolgen behoorlijk hevig zijn. Herkenbaar? Je bent niet de enige. Gelukkig herstel je weer snel van deze klachten als het bij één nacht blijft. Maar voor wie deze klachten structureel worden, kunnen de consequenties groot zijn. Bij het voorkomen van structurele slaapproblemen is het belangrijk om te begrijpen waardoor je slecht slaapt en wat je anders kunt doen om rust te houden.

Wat zijn de gevolgen van slecht slapen? We zetten ze voor je op een rijtje:

Hongerig

Studies hebben aangetoond dat te weinig slaap je doet hunkeren naar grotere porties en vooral naar voeding met veel vetten en koolhydraten. Wie vermoeid een route aflegt door straten vol verleiding van lekkers, grijpt dan ook onbewust veel vaker naar ongezonde dingen.

Ongevallen

Zes uur of minder slapen ’s nachts verdriedubbelt het risico op een verkeersongeval. Na amper één nachtje weinig slaap zwakt je oog-handcoördinatie al af. Of je nu achter het stuur zit of niet, slaaptekort tast je motoriek en coördinatie aan.

Uiterlijk

Schoonheidsslaapjes zijn geen fabel. Wie onvoldoende slaapt, zal er voor anderen vrijwel meteen ongelukkiger en ongezonder uitzien. Het blijkt zelfs dat chronische slaapproblemen op lange termijn bijdragen aan een snellere veroudering van de huid.

Concentratie

Meestal herken je het wel, dat je na een nacht slecht slapen veel minder je aandacht erbij kunt houden. Je focus en geheugen worden aangetast door slaaptekort. Goed slapen is bepalend is voor het vormen van langdurige herinneringen en draagt bij aan betere concentratie.

Emoties

Dat je kortaf reageert of snel geraakt bent, kan ook een gevolg zijn van slaapproblemen. Onderzoek aan de Harvard Medical School heeft aan de hand van hersenscans aangetoond dat slaaptekort het emotiecentrum in je brein tot 60 procent reactiever maakt. Hierdoor kan je emotionele gebeurtenissen minder goed relativeren. Het mogelijke gevolg is dat je behoorlijk ongecontroleerd kunt reageren.

Zodra slaapklachten overgaan in structurele slaapproblemen kunnen de gevolgen op je functioneren groot zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat slaapklachten, naast bovenstaande klachten, ook kunnen bijdragen aan diabetes, hart- en vaatziekten of een verslechterde vruchtbaarheid.

Slaapproblemen

Wat kun je zelf doen bij slaapproblemen?

Slaapklachten en -oplossingen zijn voor iedereen anders. Er is een groot verschil tussen de gevolgen van één keer slecht slapen of structurele problemen om goed te slapen. Om te voorkomen dat een aantal slechte nachten overgaan in structurele problemen is het belangrijk dat je relativeert en je niet te druk maakt. Je lichaam en brein zijn een sterk geheel en hebben de mogelijkheid om weer snel te herstellen van een aantal slechte nachten. De volgende tips bij slaapproblemen kunnen je op weg helpen:

  1. Bewegen en sporten dragen in grote mate bij aan je mentale en fysieke gezondheid. Meer beweging draagt bij aan een betere nachtrust.
  2. Maak je niet te druk als je één nacht slecht geslapen hebt, er is geen reden om aan te nemen dat je morgen weer slecht slaapt.
  3. Probeer te begrijpen waarom je slecht slaapt. Het kan helpen om dit met iemand te bespreken.
  4. Bepaald licht, zoals dat van een tv, telefoon of tablet, activeert je brein. Dat kan ervoor zorgen dat het moeilijk is om in slaap te komen. Leg bijvoorbeeld je telefoon liever ruim voor bedtijd weg, en zet de tv wat eerder uit.
  5. Veel mensen met slapeloosheid zijn gebaat bij een vast ritme, vaste tijden waarop je naar bed gaat en een vast ritueel voor het slapengaan. Dit biedt houvast. Stel een ritme voor jezelf op en probeer je hieraan te houden.

Behandeling van slaapproblemen

De gevolgen van slapeloosheid kunnen groot zijn als je slaapklachten structureel zijn. Het komt helaas vaak voor en veel mensen herkennen hoe moeilijk het is om goed te slapen. Er is veel wat je zelf kunt doen, zoals we in de bovenstaande tips benoemden. Heb je echter het gevoel dat je de slaapklachten niet zelf kunt oplossen? Dan zijn er verschillende behandelingen die je daarbij kunnen helpen.

Een slaapcoach of slaappsycholoog kan je helpen om beter te begrijpen waarom je slecht slaapt. Vervolgens kan een psycholoog samen met jou een actieplan maken om aan deze oorzaken te werken. Door middel van opdrachten en oefeningen kun je jezelf trainen om weer in een gezond slaapritme te komen.

Daarnaast is een juiste balans in je lichaam en brein belangrijk voor een goede nachtrust. Een behandeling op basis van Biofeedback kan je helpen om beter om te gaan met druk en om beter te leren ontspannen. Biofeedback is een effectieve behandeling bij slaapproblemen, omdat het helpt om signalen die bijdragen aan slechte slaap te herkennen. Met bewustwording en herkenning kun je worden getraind om deze signalen te beïnvloeden en daarmee de klacht te verminderen. De methode kent verschillende vormen, die een laagdrempelige manier creëren om te werken aan je slaapproblemen.

Psychologie praktijk BrainNetwork is gespecialiseerd in Biofeedback behandelingen in combinatie met coaching. In de praktijk zien we veel positieve effecten van het combineren van deze technieken, om op korte termijn een effectieve en langdurige oplossing te bieden voor slaapproblemen.

www.brainnetwork.nl  / Bron; AD rubriek gezondheid

Lees meer in onze Psychologie Blog